Духовен Азбучник

Слободата што Бог ни ја подарил е Неговиот најголем дар. Но, заедно со слободата доаѓа и одговорноста. Слободата не означува разврат, непромисленост (јас правам што сакам, кога сакам и како што сакам), но најмногу означува одговорност. Како што вели светиот апостол Павле: „ Сè ми е дозволено, но не е сè полезно; сè ми е дозволено, но ништо не сакам да надвладее над мене “.

Второ. Молитвата не е емоција, т.е. го палам кандилото, ја гасам сијалицата, наведнувам главата, предизвикувам тажен поглед и започнувам да си ја насладувам душата со мислата за Бога. Не, возљубени браќа! Таа е нешто многу различно, многу поразлично од тоа. Молитвата не е ни умозрение, т.е. да седнам, да си го напрегнам умот, да се сосредоточам, па да се обидам да си Го претставам Бога – дали ме чува, да ги соберам своите барања и потреби и да направам зделка со Него.

 Достоевски вели: Да се наслика и да се претстави позитивно прекрасниот човек е потешко од се и тоа е бескарајна задача. Убавината, красотата е идеал, а ниту нашиот, ниту на цивилизирана Европа сеуште ни оддалеку не изграден. На светот постои само една позитивна Убавина, едно прекрасно Лице-Христос. Самата појава на тој бескрајно прекрасен Лик е веќе бескарајно чудо. Целокупното Евангелие по Јован зборува за тоа: што тоа чудо се појавило и се наоѓа во Овоплотувањето-Логосот(Словото) стана тело, Бог стана човек.

И така, да не забораваме, дека Бог е над сите нас. Дека Он го допуштил тоа за наша полза. Вие многу убаво знаете, колку многу во последно време се поминаа рамките на нормалноста, почнувајќи со абортус, блуд, сѐ – пијанство, наркоманија, сѐ што сакаш, сѐ кај е нас превртено наопаку, хомосексуалност итн. Цел свет се свртел наопаку. Затоа беше природно што Бог допушти да се случи нешто. Небитно, пристигнал ли овој вирус од било каде, или бил произведен, тоа нас не нѐ интересира. Бог него го допуштил. Затоа што светот трча на таа страна, и Бог мораше да нѐ крене на нозе. И Он го допуштил тоа.

Верата на Самарјанинот во Христос како во Месија и Спасител на светот – тоа е вера во тоа дека Оној Кој го исцелил неговото тело, може да ја исцели и неговата душа; Оној Кој повторно го вратил кај неговиот народ, може да му ја отвори вратата на рајот; Оној Кој му дарувал очистување од лепрата, му дарува и простување на гревовите, и вечен живот.

Кога Св. Ефрем ја посетил Кесарија, тој посака да го запознае големиот Василиј, основачот на Православната догма и првенец на побожноста. Св. Ефрем, кој беше прозорлив, многу го почитуваше Архиепископот на Кесарија, кого го гледаше со очите на својата душа. Во едно видение, го виде Св. Василиј со гулаб којшто блескаше светлина посјајна од сонцето и стоеше од десно на јерархот, шепкајќи му на уво. Потоа Ефрем виде како Св. Василиј им го кажува на луѓето она што ќе го слушнеше од Божествениот гулаб. 

Проблемите и искушенијата што ги имате во вашите животи нека станат ваши скалила кои се издигнуваат до Небесата. Како ќе се случи тоа? Кога преку искушенијата, ќе му се предадете на Бога, кога ќе се соочите со искушението како со можност за себепознание и грижа за добродетелите.
Проблемите и искушенијата не се пријатни животни ситуации, но тие се неопходни.
Ако во нашите животи се се случува онака како што би посакале и како што планираме, порано или подоцна ќе паднеме во гордост,

Рождество на Спасителот директно говори Новиот Завет; тој догмат е неодвоив дел од црковното Предание. „...Кој се воплоти од Дух Свети и Дева Марија“ – се вели во Символот на верата. И тоа не е проста констатација на историски факт. Тоа е вероучително тврдење, исповедање на верата. Името „Приснодева“ формално е прифатено на Петтиот Вселенски Собор (553 г.). „Богородица“ е нешто повеќе од име или пофално величање. Тоа е догматска определба во еден збор.

Очајанието претставува губење на свеста дека Бог сака нам да ни дарува вечен живот. Светот живее во очајание. Луѓето самите себе се осудуја на смрт. Треба да се бориме против духовната немарност и отсуството на грижа за сопственот спасение. Луѓето станаа рамнодушни во врска со спасението. Не го бараат боженствениот живот, ограничувајќи се само на животната форма, на телесните и секојдневните потреби, на навиките и страстите на овој свет. Бог нѐ создал нас од небитие според Неговиот образ и подобие. Ако тоа откровение е вистинско, отсуството на грижа за спасението не претставува ништо друго освен смрт.

Но ако водата го одразува и го символизира светот како космос и живот, во исто време таа е символ на разрушување и на смрт. Таа е таинствена длабочина, којашто убива и уништува, темно пребивалиште на демонски сили, образ на ирационалното, првичното во светот. Принцип на животот, живототворната сила и принцип на смртта, силата на разрушувањето – тоа е фундаменталното двојствено восприемање на водата во религиозниот светоглед на човекот. И на крај, водата е символ на очистувањето, на чистотата и, следствено, на препородувањето и возобновувањето. Таа ја измива нечистотијата и го воспоставува првобитниот девствен образ на земјата.

Таа е совршенство, бидејќи Бог нашиот Првообраз е вистинска љубов. Бог е љубов. Но љубовта има уште еден аспект – мачеништвото. Мачеништвото за љубовта е поголемо од сите други маченички подвизи. Христовото мачеништво е во Неговата голема и совршена љубов кон светот. Кога Тој се молел во Гетсиманската градина рекол: „Отче, ако е можно, нека Ме одмине оваа чаша“ (Мат. 26:38) Тој немал во предвид да Не умре и да не биде распнат на Крст за нас,

Затоа  низ нашата лична борба  кога ќе се сретнеме со Божјата благодат, тоа што го нарекуваме ад, многу лесно може да се преобрази во рај. Во младоста Ефрем минал низ многу неуспеси, горчини, неволји. Гледате и младоста многу пати носи една внатрешна болка. Отец Ефрем, тогаш Евангелос, сакал да се запише на училиштето за воени пилоти „Икарон“, но не го примиле бидејќи имал лесна форма на срцебиење, која, тогаш, можеби била и моментална поради тремата од приемниот испит.

Ајде да се задлабочиме во една слика од Новиот Завет. Таму гледаме една жена, крвоточива, која била осудена и од религиозната средина во нејзината епоха, но и од медицинската наука. Таа брза да го сретне Христа, буквално паѓа зад Христос, започнува да ползи меѓу луѓето и се обидува да се допре со прсти, со уста, до крајот на облеката на Христос. Тоа е оној дел од неговиот хитон кој се влечел по земјата, во калта, во прашината.

Знаете ли што направила крвоточивата жена? Знаете ли колку бодликава жица, колку граници морала да помине за да стигне до Христа? И што правела? Ползела по земјата. Така само ќе ја поминеш бодликавата жица – и твојата,  и таа на другиот. Така ќе го сретнеш Бога и ќе Му ја покажеш својата верност, така ќе го сретнеш и другиот човек… само ако ползиш, ако се смириш. Смирението не е некаков декоративен елемент во животот на човекот, туку неопходен кислород за неговата

Послушанието има вредност единствено кога низ страдање и труд се отсекува самоволието. Страсните навики наликуваат на трнливи корења и природно е дека секој што сака да ги искорне ќе почувствува болка, ќе се боцне и од раката ќе му потече крв. Истото се случува и кога заради послушание кон духовниот отец се искоренуваат лошите навики.

-    Старче, загрижена сум бидејќи имам многу здравствени проблеми.
-    Сето тоа да го примаш како голем дар Божји. Бог не е неправеден.

На небесата ќе имаш голем одмор, ќе имаш голема пензија,

ако самата не ја намалиш со твоето негодување.

 Нема на земјата место каде што можеме да се сокриеме од смртта - ниту во високите планини, ниту во длабоко подземје. Таа секаде проникнува, секаде ќе го најде секого од нас. Нема богатства со кои можеме да се откупиме од неа, земните скривалишта за смртта се - прав. Таа го сака само - човекот, својата жртва, храна за своите страшни заби. Стомакот на смртта никогаш не се наситува, нема дно, како самиот пекол. Оној кој се родил е веќе осуден на смрт.

  Другите молитви сите имаат своја содржина: утрена молитва, вечерна, итн. Кај оваа молитва соржината е една: помилуј ме! Таа го поттикнува човекот да стои пред лицето на живиот Бог со чувство на покајание и тоа е сѐ. Но, тоа стоење пред Господ со чувство на покајание дава многу: тоа ми го дава она, што ми е најпотребно, а тоа е свест за мојата вина пред Бога. Јас стојам пред Господ со чувство на вина и тоа прави Бог да ми биде многу близок.

Но, ова е голема среќа, затоа што да се видат вашите гревови значи да се види почетокот на вашето спасение, почетокот на вашата исправка, почетокот на вашето прочистување.

Затоа светите отци ни заповедаа да се молиме за нашите непријатели, кои ни помагаат да ја видиме сопствената внатрешна нечистотија.

На 03. јуни 2015 на Православниот богословски факултет „Свети Климент Охридски“ при Универзитетот Свети Кирил и Методиј во Скопје се одржа промоцијата на монографијата на доц. д-р отец Милан Ѓорѓевиќ со наслов „Nikolas Kabasilas – ein Weg zu einer Synthese der Traditionen“ („Никола Кавасила – еден пат кон синтеза на традициите“) во издание на меѓународната издавачка куќа „Peeters Publishers“ (Paris – Lueven – Bristol CT, 2015).