Духовен Азбучник

Најмнoгу бeда и нeмир навлeкувамe на сeбe сo тoа штo сакамe штo пoвeќe да сe oсeтимe и прeпoзнаeмe вo oвoј живoт. Кoлку пoвeќe eдeн чoвeк сe пoвлeкува oд свeтoт, кoлку пoчeстo духoвнo гo набљудува oвoј свeт какo да пoстoи бeз нeгo и кoлку пoсилнo сe задлабoчува вo мислата за свoјата нeпoтрeбнoст на oвoј свeт, тoлку пoвeќe ќe стoи пoблиску дo Бoга и ќe има пoдлабoк душeвeн мир.

Знаев дека тоа е плод на неговото крајно смирение, кажано кога толку многу ќе се приближиш до Бога, па ја гледаш својата дребност застанат пред Неговата големина поширока од небесата, поголем од секој простор што нашиот ограничен ум може да го замисли, постар од секое време што можеме да го изброиме...  Сепак, се убедив да го препрочитам неговото веќе подзаборавено житие.  

 Прашањето не е за тоа што го пишуваме, туку главно за тоа што не го пишуваме затоа што се плашиме. Се плашиме дека ќе го прочитаат и разберат, дека ќе не изобличат, дека погрешно ќе не разберат, дека нема да ја видат длабочината на нашата болка, на нашата мисла, на нашето срце. Затоа претпочитаме да напишеме нешто полесно, поедноставно и подостапно, нешто плитко и банално.

 Мојот ум почна да се измачува и со денови да пребива во одредени аспекти од овој проблем. „Да бев јас Бог“, си велев во себе, „ќе го создадев светот според Светото Писмо!“ А во Светото Писмо се вели дека Он го создаде светот и „беше добро“, не „совршено“. Да зависеше од мене, ќе оставев светот некое време да функционира како што треба. Но не беше така. Бог ги создаде ангелите, тие паднаа. Го создаде човекот, и човекот падна…

 Кога некој е внатре во црквата, кога ја отвора нејзината врата однадвор или, пак, кога ќе ја види подотворена и влегува, тој влегува во едно извонредно место, место каде пребива Бог. Ова место треба да се сфати, не како религија, не само како морал, туку како место кое го олеснува нашиот дух, го озарува и го отвара нашето срце за Божјиот свет. Верувајте, вреди. Треба да го следиме овој пат, оти не сум сигурен дека

Верникот е повикан да се поучи од поучното и мудрото слово на молчанието. Свесното одбивање да се зборува е израз на искуство. Човек молчи среде голема радост; не наоѓа соодветни зборови за да ја изрази. Тој молчи и во длабоката болка. Не наоѓа зборови; ги претвора во топли солзи. Што може човек да ѝ каже на мајка која го погребува своето мало дете? Искрено признавам дека се лутам кога слушам банални зборови, возвишени, понекогаш бездушни, дури и сурови кон страдалната мајка.

Кога човек молчи, тоа не мора да значи дека тој е рамнодушен, инертен, мрзлив и невнимателен. Обмисленото молчание, внимателното краткословие и отфрлањето на разговорливоста и озборувањето, значат претпочитање на тишината и избегнување на заморното многусловие, кое обично предизвикува разни проблеми, како што се кавгите со расправии и отуѓувањето. Сериозните луѓе зборуваат со своето сериозно молчание.

 Благодатта не е посредник меѓу натприродното и природното, туку е дејство на Божествената енергија врз маетријалниот свет, присуство на Светиот Дух во светот. Имено, пневматизмот и го прави православието најнезавршена форма на христијанството, претставува превладување на новозаветните принципи над старозаветните. Како свој врв, православието ја разбира задачата на животот како стекнување на благодатта на Светиот Дух, како духовна преобразба на тварниот свет.

Пророкот Божји им ја открива на луѓето волјата Божја само тогаш кога на нив нисходи Духот Свет. Што се однесува до демонските пророци, тие не прорекуваат, тие гатаат за пари. Тие одговараат на прашања, што им ги задаваат. Во својот живот тие се далеку од евангелската моралност, и кога тие „прорекуваат“, тогаш човекоугодничат, им повладуваат на човечките страсти и похоти, за да ѝ угодат на толпата.

Ранохристијанските списи, како и делата на Светите отци, потврдуваат дека постот во Црквата се запазувал уште од самиот почеток. Во учењето на Дванаесетте апостоли, од средината на II-от век, се зборува за веќе постоечкиот седмичен пост на христијаните, со наредба да не биде спроведуван заедно со Јудеите, „зашто тие постат во понеделник и четврток. А вие постите – се вели во него – во среда и во петок“.

Знаеш Ти, Господи, дека големи се нашите неправди. И ние знаеме, дека голема е милоста Твоја. Ако не Те смилостиви Твојата штедрост, загинавме ние со нашите беззаконија. Не оставај нè Господи, Господи, затоа што ги вкусивме Телото и Крвта Твоја.
Кога делата на секого ќе бидат испитани пред Тебе, Господи на сите, во тоа последно врме, не одврајќај го, Господи, лицето Твое од оние кои го исповедале Твоето свето име.

Да го оставиме разумот на неговата арогантнoст и збунетост, да го оставиме и моралот со неговите објаснувања и оправдувања. Да ја послушаме нашата совест, таму внатре, длабоко во нас, каде тивкиот, но и строгиот и немилосрден глас ни зборува: виновен си! Но, во што се состои мојата вина? Не, таа не е во ниту една навреда и расправија што ја имав со моите ближни, бидејќи тоа е неизбежно во животот на човекот.

 Сето тоа е едно, одговорив јас. Евангелието е како молитвата Исусова: зашто божественото име на Исуса Христа во себе ги содржи сите евангелски вистини. Светите оци велат дека молитвата Исусова е резиме на целото Евангелие.
Потоа ги прочитавме молитвите; капетанот почна да чита од почетокот на Марковото евангелие, а јас го слушав молејќи се во моето срце. Капетанот го заврши своето читање во два часот наутро и отидовме да си легнеме.

Забораваме на многу завети што во текот на животот сме ги дале и сме се обврзале дека ќе ги исполнуваме... затоа и нашите дела се празни,затоа што преку нашите дела и не препознаваат...Можеш илјада пати да кажеш нешто и да ги убедуваш другите со најсовршен јазик,со најсрочена мисла, со елоквентна гестикулација, но ако твоите дела поинаку зборуваат за тебе се е залудно,се е ветар и магла...

Слободата што Бог ни ја подарил е Неговиот најголем дар. Но, заедно со слободата доаѓа и одговорноста. Слободата не означува разврат, непромисленост (јас правам што сакам, кога сакам и како што сакам), но најмногу означува одговорност. Како што вели светиот апостол Павле: „ Сè ми е дозволено, но не е сè полезно; сè ми е дозволено, но ништо не сакам да надвладее над мене “.

Второ. Молитвата не е емоција, т.е. го палам кандилото, ја гасам сијалицата, наведнувам главата, предизвикувам тажен поглед и започнувам да си ја насладувам душата со мислата за Бога. Не, возљубени браќа! Таа е нешто многу различно, многу поразлично од тоа. Молитвата не е ни умозрение, т.е. да седнам, да си го напрегнам умот, да се сосредоточам, па да се обидам да си Го претставам Бога – дали ме чува, да ги соберам своите барања и потреби и да направам зделка со Него.

 Достоевски вели: Да се наслика и да се претстави позитивно прекрасниот човек е потешко од се и тоа е бескарајна задача. Убавината, красотата е идеал, а ниту нашиот, ниту на цивилизирана Европа сеуште ни оддалеку не изграден. На светот постои само една позитивна Убавина, едно прекрасно Лице-Христос. Самата појава на тој бескрајно прекрасен Лик е веќе бескарајно чудо. Целокупното Евангелие по Јован зборува за тоа: што тоа чудо се појавило и се наоѓа во Овоплотувањето-Логосот(Словото) стана тело, Бог стана човек.

И така, да не забораваме, дека Бог е над сите нас. Дека Он го допуштил тоа за наша полза. Вие многу убаво знаете, колку многу во последно време се поминаа рамките на нормалноста, почнувајќи со абортус, блуд, сѐ – пијанство, наркоманија, сѐ што сакаш, сѐ кај е нас превртено наопаку, хомосексуалност итн. Цел свет се свртел наопаку. Затоа беше природно што Бог допушти да се случи нешто. Небитно, пристигнал ли овој вирус од било каде, или бил произведен, тоа нас не нѐ интересира. Бог него го допуштил. Затоа што светот трча на таа страна, и Бог мораше да нѐ крене на нозе. И Он го допуштил тоа.

Верата на Самарјанинот во Христос како во Месија и Спасител на светот – тоа е вера во тоа дека Оној Кој го исцелил неговото тело, може да ја исцели и неговата душа; Оној Кој повторно го вратил кај неговиот народ, може да му ја отвори вратата на рајот; Оној Кој му дарувал очистување од лепрата, му дарува и простување на гревовите, и вечен живот.