Духовен Азбучник

Очигледно е дека со тек на време дошло до длабоко разногласие или противречие меѓу духот и „теоријата“ на Великиот Пост, коишто се обидовме да ги објасниме врз основа на великопосните богослужења и, од друга страна, сеопштото направилно поимање на Постот, коешто понекогаш го поддржува и го шири самото свештенство. Зашто, секогаш е полесно духовниот принцип да се сведе на формален, отколку зад формалните принципи да се бараат

Сo тeшка и прeтeшка мака и пoжртвуванoст бил истрeбуван какoлoт на eрeситe oд пчeницата на правoславнитe вистини. Eрeтицитe oтсeкoгаш сe служeлe сo ниски срeдства и сo ниски личнoсти вo пoдривањeтo на правoславиeтo. Цариградскиoт архимандрит Eвтихиј и алeксандрискиoт патријарх Диoскoр, кoи гo прeнeсувалe eрeтичкoтo учeњe дeка вo Христа нeмалo двe прирoди: бoжeствeна и чoвeчка, туку eдна; за свoј сoјузник вo царскиoт двoр

Невозможно е човештвото

да се излечи со политички мерки,

бидејќи коренот на болеста

лежи во сферата на духот.

Луѓето имаат обичај да кажат: нека биде волјата Божја. Мојот пријател, ако живееш лошо, тоа не е Божја волја! Ниту, пак, може да биде, никогаш. Тоа е твојата волја и кукавичлук, зашто не сакаш да ја сносиш одговорноста. Лошиот  карактер, пороците и гревовите со кои несакаш да се бориш, не се Божја волја, туку волјата  демонска.

„Господ го познава срцето на секој човек, кое ако љуби и ќе простува, ако љуби и ќе се покајува, ако тоа го чини непрестајно ќе ја потврди верата во која живее, а со надежта која му е поткрепа во Воскресението и љубовта која е само Христова особина, а ние нели треба да се уподобиме на Христа, преку молитвите на единствениот човечки пример, Богородица и секогаш Дева Марија, и сите светии кои немале време за формалности,

Што велиме во храмот секоја вечер? „Светлино тивка од бесмртната слава, Светиот, и Блажениот, и Небесниот, Христе!“ Бог е тивка светлина, Он е  светлина која не те заслепува, не те уништува, не прави да се чувствуваш непријатно, туку убаво, комотно, прави да чувствуваш дека постоиш. Он не те брише за да може Он да постои, туку умира за да можеш ти да постоиш и постепено откриваш, дека сопостоиш заедно со Него и дури во Него.

Цариникот од друга причина се чувствувал себе за грешен. Но, станувајќи свесен за својата грешност, не се оправдувал, туку се молел за прошка од Господа и – ја добил. Сите луѓе имаат неисплатлив долг пред Бога. Никакви подвизи не можат да го исплатат неговиот долг, а како што Господ вели па дури и да се исполни сè што ви е наредено (т.е. сите заповеди), или да се сметате себе за непотребен слуга. Значи сите ние, кои секогаш... 

Јуродивите (Лудите) се светители кои се претставуваа како луди од крајно смирение, за да ја избегнат почитта од луѓето. Обично Бог советува некого „случајно“ да открие дека некој си, когошто сиот град го презира и исмева, којшто живее од милостиња, спие среде улица, се качува на црковниот амвон и фрла кршени ореви врз верниците или, пак, јавно јаде месо во Велигденскиот Пост, а реално е еден светител чудотворец кој е многу блиску до ангелите Божји!

Таа подготовка продолжува во текот на петте недели коишто му претходат на постот и секое од неделните евангелски четива им е посветено на основните страни на покајанието. Првата најава на Великиот пост е во неделата во којашто се чита евангелската порака за Закхеј (Лк 19,1-10). Тоа е приказ за човекот којшто бил со премногу мал раст, за да може да Го види Исуса,..

Да, вистина е, јас ја сретнав јуродивата (лудата) заради Христа, Тарсо. Всушност, јас поминав извесно време со неа во неколку прилики.
Кога имав 10 или 11 години го читав житието на света Ксенија, исто така јуродива заради Христа. Бев толку поучен и ми се разви посебен интерес за подвигот на јуродството заради Христа. Па така, кога имав 13 години, имав некоја идеа за тоа, што значи да се практикува ваков подвиг.

Несовршениот, злобниот, незадоволниот човек е агресивен и затоа чувствува несигурност, чувствува дека верата му е во опасност. Зошто твојата вера да е во опасност? Ти дали си Му адвокат на Бога? Ти ли ќе Го заштитуваш Бога?

Сепак, онаква каква што таа денес е интонирана, не ослободува, туку заробува, стеснува, осиромашува. Човекот започна да се занимава со "стариот" и "новиот" календар, со епископските сплетки или со побожноста од книгите. Духовноста започна да се сфаќа како обврска да се читаат таму некои црни, осиромашени книги полни со реторика во страв, секакви брошурички за чудата  и чудотворните  икони, разноразни сомнителни "попски приказни", и за сето тоа време се разработуваат „побожни„ теми. Наместо да го учи...

Ете зошто светите отци и Господ ни забрануваат да тежнееме кон возвишена состојба на духот. Целиот наш внатрешен подвиг треба да се сосредоточи на покајание и на сè што води кон покајание, а Божјото ќе си дојде само од себе кога местото во нас ќе биде – чисто и ако сака Господ. Ако подвижникот нема искрено чувство на грев и нема смирено срце, тој сигурно паднал во прелест, Особено тој што се наоѓа во молитвен подвиг, должен

Доколку животот не прекине благовремено, душата би била во опасност да го изгуби стекнатото богатство со нови падови, и затоа милостивиот Бог го пресекува овоземниот живот во најпогодното време за спасение. И обратно: животниот век неретко се продолжува заради растење во молитвата и покајанието. Во црковната историја се сретнуваат многу примери каде што Господ на земјата ги враќа душите на преминатите што не биле спремни за средба со Него. -

Теологијата која се предава како наука, обично ги испитува работите историски и нормално е да ги сфаќа надворешно, зашто и недостига светоотечки подвиг, внатрешно доживување. Таквата теологија е полна со сомнежи и двоумења, бидејќи божествените енергии не можат да се сфатат со умот, туку, човекот мора претходно да се подвизува и да ги доживува така што, во него би почнала да дејствува благодатта Божја.

Кога стапив во манастир, отец Клеопа беше сменет од послушанието овчар, и беше поставен за игумен на манастирот. Додека ги пасеше овците, отец Клеопа не губеше време, многу читаше светоотечка литература. Постоеше еден свет човек Јован – Јаков од Њамц, кој аскетски се подвизуваше во Хозевата пустина во близина на Ерусалим, каде што и почина, и кој бараше добри книги за отец Клеопа.

Суeтата заради oблeката пoсeбнo зeма замав вo нашeвo врeмe. Кoј нeма сo штo другo да сe гoрдee, тoј сe гoрдee сo oблeката. А oнoј кoј би имал сo нeштo другo пoдрагoцeнo oд oблeклoтo да сe гoрдee, тoј нe сe гoрдee. Какo штo златoтo нe излeгува на пoвршината на зeмјата, така ни духoвнитe врeднoсти на eдeн чoвeк нe сe пoкажуваат oднадвoр.

Ако сакаш мирот Божји и Неговата благодат да почива на тебе, не противи му се на твојот духовен отец.
Тоа што тој прави ти не знаеш, ама тој добро знае за тебе. Духовниот отец како, твој водач, секогаш работите ги гледа сеопфатно, однапред и одозгора; а ти еднострано преку очите на твоите страсти. Додека ти не знаеш...