Манастири и Цркви

 Манастирот на Воведение на Пресвета Богородица-Елеуса, денес - повторно, како пред десет века, стана духовен расадник на монаштвото во Македонија. Спонтано, во духот на илјадогодишната традиција, прво беше возобновено машкото монаштво во него, за една година подоцна да продолжи да живее како женски општежителен манастир. Тогаш, во 1996-та година, беше возобновен прво Водочкиот манастир на Св. Леонтиј како машки манастир. Потоа, по 1998-та до сега, уште повеќе од дваесет машки и женски манастири низ териотријата на Република Македонија.

Сакаме ние или не, страдања ни се испраќаат, зашто се спасителни. Бог го прави тоа од љубов кон нас, откако ќе не симне од широкиот пат и ќе не постави на тесниот и мачен пат. Луѓето во светот, исто така, носат маки, и тоа, уште потешки од нашите. Ние имаме грижа само за себеси и за својата душа, а тие се сврзани со брачни врски и имаат деца!... И така, увери се, дека причината за нашите маки се нашите страсти - главно гордоста, а по неа и другите, кои не мачат безмилосно.

Еве што забележав. Во староста времето лета побргу, бидејќи се има чувство дека се е завршено и дека се наближува времето на преминот во вечноста, па некако и сите интересирања се гаснат. А ако загледаме во душата на младите де-војки, ќе видиме како фантазираат дека ќе бидат среќни, ќе најдат добри сопрузи, ќе бидат богати и дека семејниот живот ќе им биде добар, како и многу други работи на таа тема, тие сликички се прострујуваат низ нивната глава и повторно — остануваат сами.

 Уште треба да се знае, дека човекот не може постојано да биде во едно исто расположение. И тој се менува, како и времето. Добро е да се биде на Тавор, но понекогаш мора да се биде и на Голгота; внимателниот и расудлив човек има многу можности тоа да го разбере. Ах, колку добро зборува за тоа Исак Сирин во 46. беседа.
Ти пишуваш: „Мала е надежта јас да достигнам таму каде што сте вие". Повлечи ги зборовите! Божјиот суд не ни е познат, не знаеме кој каде ќе стигне.

Вечерта излегов на балконот од својата ќелија. Се загледав во небото посеано со безброј ѕвезди. Отец Ефтимиј дојде тивко кон мене: -Гледате во небото? Видете какво е великолепието и убавината на созданието. А како тоа, и зошто, за тоа не треба да се размислува. А ќе дојде време, многу од тоа ќе се разбере, па и тоа како да ја достигнеме големата молитва. Со разум тоа нема да го сфатиш. Неопходно е просветление (со Духот).

Дали сте знаеле дека Струмица е најбогата со цркви, дури и повеќе од Охрид? Неоткриеното богатство сè уште не е доволно истражено, а тоа се наоѓа под самиот град, кој изобилува со најстарите храмови уште од самите мугри на христијанството.

Базиликата која е подигната над гробот на Светите Петанесет Тивериополски маченици е најстариот вид на христијански храм на Балканот.

 Еднаш, рано наутро, околку 5 часот, за време на одморот после утрената служба, монахиња Татјана се наоѓала во својата ќелија. Тоа било време на краток одмор пред наредната служба. Само што заспала, имала таинствено видение. Како на јаве видела како се подготвува да оди на Божествената Литургија во храмот Св. Никола во Петроград. Била облечена во целосна монашка одежда. За да стигне на службата, седнала во некаква кочија,

Во подножјето на Синајската гора, лежи една од најголемите христијански светости и најстариот манастир  на светот што е населен во континуитет – манастирот Света Катарина. Овој манастир опстојува повеќе од 1500 години во срцето на Синај, благодарение на една  древна  и контроверзна спогодба.
Синајската гора претставува светост за сите три абрахамски вери – јудаизмот, христијанството и исламот.  На оваа гора наводно Мојсеј ги добил божјите заповеди

Речиси и да нема верник кој не посакал, барем еднаш во животот, да ја види и почувствува Земјата по која чекореле Христовите пресвети нозе, скрушено и во молитва да го помине Голготскиот пат и да се поклони на најсветиот Негов Гроб, од кој извира светлина и живот. Нам, сестрите од Рајчичката и Пречистанската Обител, милосрдниот и штедар наш Господ, не само што ни ја оствари животната желба на нашите срца и нѐ удостои за таков голем дар,

Деновиве, по Божја промисла, уште еден сноп светлина заблеска врз „благиот и благодатен монашки лик на славниот Бигорски игумен – ктитор, архимандрит Арсениј“. Имено, големиот пријател и соработник на нашата Свештена Обител, г. Филип Филипов од Софија, по потекло од Река македонска, историчар по професија, во Софиската народна библиотека изнајде еден за нас особено драгоцен документ – писмо на игуменот Арсениј до проигуменот на Зографската Света Обител на Света Гора, јеромонахот Иларион.

Света Недела e средновековековен православен храм во урнатини, сместен високо во кањонот Матка во месноста Марков Град од левата страна на реката Треска. Оваа црква се смета дека е изградена во 13 или 14 век, истовремено со изградбата на блиските околни цркви и манастири Свети Никола Шишевски (од спротива), Свети Андреја (југоисточно во долот), Свети Спас (непосредно северно) и Успение на Пресвета Богородица.

Тогаш што да кажам јас? Што друго, освен плачот ми остана ?
Света старице ...помогни ни и нас во Макеоднија, помогни ни да го додржеме огнот запален... за тој во нас да изгори се што пречи...
 
Мати Салафаила... моли го Бога за нас, и на Онаа која и вети дека нема да ја напуштиш, помоли ја нас да не не напушта.

Интересно е да се напомене дека манастирот нема ктитор, туку народот сам го градел, на што кривопаланчани се посебно горди. Манастирот во својата богата историја бележи подеми и падови. За неговото значење зборува податокот дека бил посетуван од повеќе црковни великодостоинственици, државници и патеписци. На иницијатива на Хаџи Стефан Бегликчијата во 1847 год. започнува изградбата на големата соборна црква посветена на св. Јоаким Осоговски.

Иконостасот за иконата „Достойно естъ“ се одликува со мошне длабока резба, идентична со онаа на главниот иконостас, така што до ситници е запазен размерот на длабочината, поставеноста на елементите, флоралната орнаментика, извесни минијатури, внатрешните спирални носачи на столбовите... Единствено во што се разликува е содржината на сценските прикази. Наместо сцени од Светото Писмо..

Секое нешто што постои, постои зашто Бог мисли на него! Бог мисли на светот и светот постои! Ако ја барате волјата Божја, едноставно и со смирение, Бог може да ја промени која било состојба, дури и онаа најнегативната. Следствено, ако му бидете послушни на вашиот духовен Отец,

Камче по камче...и молитва по молитва... така се стигнува до она Вечното и Вистинитото.
Да се направи една шара или да се претстави ликот на Пресвета Богородица е вистинска радост. Но не е се така едноставно. Има многубројни пречки кои треба да ги истрпиме...да истраеме низ битките за да стигнеме до целта, однапред поставена. А таа е толку едноставна и јасна...

- Имаме можност да ја промовираме целосната реконструкција на манастирскиот комплекс „Св. Преображение“ – Зрзе. Реконструкцијата на овој духовен центар, несомнено, ги демонстрира нашата посветеност и нашите заложби да го зачуваме богатото културно наследство што го поседуваме како држава, да обезбедиме негова соодветна заштита, промоција и достапност за нашите граѓани...

Но истото се случува и денес. Ако не сторам некое лошо дело, тоа е само затоа што не сакам да Го „нажалам“ Бога. Не затоа што Му се плашам. Бидејќи Го сакам. Не сум заробеник на Бога. Ниту се имам „предадено“, како што се случува во војна. Сакам секој ден да се принесувам себеси. Со сета моја љубов и со сета моја волја, сега додека сум жива, денес...

Фреска со гробот на Александар Македонски во манастирот „Рождество на Пресвета Богородица“ во с.Сливница.

Спектакуларно откритие идентична фреска со светиот Сисое над гробот на војсководецот, каква што има во манастирот во Преспа има и во „Варлам“ на Метеори. Идентична фреска, на која е прикажан светецот Сисое над гробот на војсководецот Александар Македонски...

...освен во манастирот „Варлам“ на Метеорите во Грција, постои и во Сливничкиот манастир „Рождество на Пресвета Богородица“ во Македонија. Ова го откри Ленче Kрстеска, магистер по фрескосликарство и иконографија, која подолг период ги истражува фреските со костурот на Александар Македонски во храмовите на овие простори.

- Во Сливничкиот манастир, кој датира од 17 век и изграден на падините на планината Баба над Преспанското Езеро, во јужниот дел на долапот од прозорецот е насликана фреска со светиот преподобен Сисосе Велики. Тој е прикажан со кренати раце и залудувачки гледа над гробот, односно кон костурот на Александар Македонски. Фреската побудува чувства на збунетост и не ве остава рамнодушен, туку, напротив, ве тера да размислувате што зографот сакал да каже.

Текст: Весна Стојаноска