ПРЕПОДОБЕН  ЈУСТИН ЌЕЛИСКИ
НОВОЗАВЕТНО УЧЕЊЕ ЗА ЉУБОВТА
 
 Новозаветното учење  за  љубовта,  најкратко вака може да се дефинира:
  Новозаветното учење за љубовта се исцрпува  со Личноста на Богочовекот Христос.  На прво место Новиот Завет  е нова личност, ново дело.
Со појавата на Богочовекот Христос во  светот се појавила новата  љубов, суштествено нова .
Актот на  овоплотувањето Христово, најкратко ја синтезира љубовта Божја спрема светот. Не може да се рече дека Христос постана љубов.
Тој од вечноста беше љубов и  тоа останува. Љубовта не е акцидент, не е атрибут на Божество, туку суштина на Боженството.

Да, Христос да се љуби значи - да се биде ,
да се постои.
Христос е љубов.
Тоа Го докажа со своето воплотување, страдањето и воскресението.  Говорејќи за љубовта  Он само ја расчленуваше Својата Личност. Љубовта која што Христос ја откри и Му ја подари на светот, има исклучиво Богочовечки карактер.

Во љубовта се најважни две работи: Бог и човекот.
 Прво, Бог па потоа човекот.
Човекот неминовно се формира спрема Бога .

Првата заповед  е:
„Возљуби  Го Господа, Твојот Бог, со сето свое срце, со сета своја сила, со сите свои помисли,
а другата  е како и ова:
 Возљуби го својот ближен како себе си“.
 (Мт.22, 37-40; Мк.12, 30-31; Лк.10,27-28).

 Првата заповед ја пренесува во природата на Божественото целокупната личност на човекот, целиот ум, целата душа, целата сила негова.   Со исполнувањето на првата заповед   човекот постанува учесник во Божјата природа
(2Петр. 1,4). 
Во човекот постепено се извршува процесот  на обожување на душата , на срцето, на умот, и на целокупната негова личност. Преживувајќи ја првата заповед, живеејќи во Бога, (човекот) се очистува себе си од гревовите;  го отстранува она  што го дели срцето од умот, и умот од душата и љубовта ги соедунува до едносуштност.
Тогаш, престанува  секоја разделеност на царството на човечката природа; престанува војната меѓу помеѓу умот и срцето, и срцето и волјата. Љубовта Божја со врската на совршенството го поврзува се она што е човечко и Божјо. Тука престанува секое непријателство спрема Бога. Од првата заповед, истекува, втората заповед.

Само човекот кој што е целиот обожен едносуштен  со љубовта Божја, може вистински да го љуби ближниот свој. Човекот, кој што љубовта Божја  ја  доживува како суштина на своето срце, на својата душа, на својот ум, на  сета своја личност, добива можност,
 ближниот свој да го љуби со Бога, од Бога и во Бога.

Секоја љубов која што не исходи од бесмртниот Бог, од вечниот Бог - смртна е,
човечка е, без корен е.
Втората заповед е невозможна без првата. Целокупната животворна сила , втората заповед ја црпи од првата. Само во таа сепредаденост на Бога , човекот се осознава себе си,  доаѓа до себе си, се пронаоѓа себе  си во себе.
Само чинејќи го тоа, човекот живее  и секој ближен , жив е за него: во секој ближен тој го пронаоѓа  образот (ликот)  Божји, тоа вечно живо во човекот, тоа вечно Божјо. Зашто, Спасителот рече:
„Тоа прави го и ќе бидеш жив“ (Лк. 10,28).

Само во Бога и низ Бога  човекот може да се љуби себе си  со несебична љубов. Единствено во тој случај,  љубовта не е - егоизам. Тогаш, спознавајќи се себе си, својата Боголика суштина, човекот ја љуби неа, зашто  гледа дека тоа е единствениот корен преку кој тој завлегува   во вечниот Бог, во Божјата природа.
И  тоа, самиот себе го  открива во ближниот свој
и го љуби неговото  себе , според себе: 
зашто за него  тоа  е вечно и севредносно,  дури  и ако  не е за неговиот ближен, кој не дошол до спознавање на себе  си до Бога и низ Богопознание во љубовта.

Само таквата Богочовечка љубов не престанува , непролазна и вечна е.
Спасителот рекол: 
„ и бидејќи безаконијата ќе се умножат , кај мнозина љубовта ќе олади (Мт. 24, 12).
Тоа Спасителот го рекол, кога говореше за апоколиптичните ужаси низ кои ќе проаѓаат Неговите следбеници.

Само љубовта која е длабоко вкоренета во Божествената  природа, ја има сета своја сила во Бога;  со силата Божја таа се држи и трае. Се во неа е од Бога и се бива  по Бога и сите безаконија не можат да ја изладат и да ја намалат, зашто таа гледа и знае дека коренот на сите безаконија е богот  на омразата. - ѓаволот, којшто во суштина  е ништо, зашто - омраза е,  а речено е:
„Бог е љубов и љубовта никогаш не престанува.“

  И само таа љубов не очајува, не се плаши од вратите адски.  А многумина , чија што љубов  не е вкоренета во Бога, го доживуваат тоа  што, безаконието , кое  е откорнување на човекот од коренот. т.е. од законот Божји,  да ги олади и фрли во очај. Љубовта е Божји закон, а омразата е безаконие, безбожје.

Спасителот е олицетворение, апсолутно  олицетворение на Богочовечката љубов. Спасителот постана човек и со тоа  ја покажа Божјата љубов спрема гревољубивиот и грeвовното човештво, зашто да се биде грвовољубив во  самата  суштина значи да се биде  непријател на Бога , а пријател на ѓаволот.
 Говорејќи: „Љубете ги непријателите свои“ (Мт.5.44: Лк.6,24),  Спасителот го преведуваше во зборови она  што веќе го имаше во животот; и во делото и во Личноста Своја.  Давајќи ја оваа заповед за љубовта кон непријателите,  Спасителот во основа го промени не само поимот за љубовта, туку и суштината на љубовта.
Богочовечката љубов нема граница , зашто
„ ако ги љубите оние кои што вас ве љубат, каква ќе ви биде наградата“, вели Спаителот (Мт. 5,46).  Љубовта е скалило кон се она  што е совршено, што е Божјо.

Во новозаветната љубов, Спасителот не допушта релативност. Нејзината цел е човекот да го направи совршен, како што е и Бог совршен, зашто речено е:
 Но, бидете совршени, како што е совршен вашиот Отец Небесни“
(Мт.5,48).

Љубовта е знакот спрема кој може да се познае дека човекот припаѓа на Бога.
 А омразата е знак дека човекот му припаѓа на ѓаволот и на неговите кумири (идолите).
„Никој не може да служи на двајца господари. Не може да се служи на Бога и на Мамона“ (Мт.6,24).
А тоа значи: Христијанството не допушта златна средина, компромис помеѓу омразата и љубовта, компромис меѓу доброто и злото. Затоа е потребна подвижничка одлука за служба во Бога.  А да се љуби со Христовата љубов и значи  да се служи на Бога без резерва.

 Љубовта не трпи грев. Христос е воплотување на апсолутна , совршена љубов, затоа во Него нема грев, затоа е Он безгрешен. Љубовта го изгонува  гревот,  го одалечува гревот.
 Љубовта испраќа , отпушта,   го опростува гревот, зашто Безгрешниот Спасител рекол:
 И се опростуваат гревовите (кои се) многу, зашто возљуби многу, а кому  малку се простува , малку љубов има“
(Мр. 7,47). 
Затоа што Христос најмногу љубеше , најмногу и на човештвото му прости.
Кој многу љуби, многу и простува. Малку да се љуби, значи да се трпат гревовите во себе, Човекот кој што се љуби себе си со Бога и во Бога , не може да ги вознесе и гревовите свои во Божјата природа.  Затоа што е во Бога , таквиот човек љуби многу, се очистил од гревовите, од нељубовта, од омразата која оделува од Бога , која привлекува кон себе.

Љубовта е онаа центрипетална  сила, која што, она што е вечно во човекот го влече кон Бога, го  вознесува,  го праќа, го одвлекува кон  Бога , а го двои од небога - од гревовите.
Љубовта го одделува  човекот од гревовите, ги двои гревовите од грешникот, ; никогаш не го идентификува гревот  со човекот по себе. 
Што поголрма љубов кон Христа, толку помала  спрема гревот, толку поголема омраза спрема гревот.

Љубовтта е чистилиштето од гревовите. Најбитниот карактер на Богочовечката љубов е овоплотението.  Љубота е причина за Христовото воплотување:
„Зашто Бог толку го возљуби светот, што го даде својот Единороден Син, та секој што верува во Него да не погине, но да има живот вечен“ (Јн.3,16).

Само совршената љубов може да  го даде и да го предаде Единородниот. Само љубовта е способна да се овоплотува , да се дава себе си на другите, останувајќи со себе, само зголемена  со животот на другите.
Во Христова смисла да се љуби,  значи да се биде овоплотен во  љубениот, оедносуштвувајќи се  со љубениот; да се изгуби  за себе  душата своја за другите, за да  ја најде  оживеана  за вечниот живот. Христос од љубов постана единосуштен со човекот и со тоа еднаш за секогаш ја дал содржината и методот на христијанската љубов.

Светлината  е еманација на љубовтта; љубовта зрачи  со светлина која  ги осветлува сите зла и сите добра во вселената, која ја открива темнината на делата зли, со која се обвиткуваат злотворите “
(Јн, 3, 19).
„А овој суд е за тоа што светлината дојде  на светот, но на луѓето им омиле повеќе мракот отколку светлината, оти нивните дела беа лоши“.

Едонородниот  Син е љубов и живот вечен и светлина,
а злото е омраза и темница и смрт.
Главната карактеристика на Новозаветната љубов е: жртвеност, апсолутно себедавање  на љубениот. 
„Зашто Отецот Го љуби Својот Син и се му да де во раката Негова“
(Јн. 3,35). 
Оттука, да се љуби, значи  да се излезе од себе и да се премине в другиот, да се предаде себе  на другиот.  Бог е љубов и тоа апсолутна љубов  со тоа што не се ограничува Себе си, туку таа љубов на тварта ја пренесува.  Да се нема во себе љубов  Божја , значи да се нема во себе знаење за Бога.

 Богоспознанието доаѓа преку, Богољубието. Спасителот им вели на Евреите :
„Но ве разбрав дека во себе љубов Божја немате“  (Јн.5, 42).
 „ Ни не сакате да дојдете при мене, за да  имате живот“ (Јн.5,40).

(Продолжува)

 Превод М. Даниловска - Мина

 Преподобен Јустин Ќелиски (II дел)

Извор: http://www.svetosavlje.org/biblioteka/Knjige/AvvaJustin/NovozavetnoUcenjeLjubav.htm