логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

 

TViTer287

Јована Матевска Атанасова


Од новата збирка раскази, наградена со Книжевен круг за проза 2022


Војните бувнаа, ни го зачадија умот и окото.  Со ракија расповивавме утро и дочекувавме разденување на сончевата живожарица онаму кон Кајмакчалан. Веќе немаше кој да го поздрави зракот со срп или јадица, останавме неколцина, ко сиришта да одмастуваме деној, побргу да помогнеме да се распраи светот , со надеж ѓомти ламбада догорлива. Доплива, во тој ден, во тоа куково лето, до мене граѓа раскршена, одронета од целина. Липот и ламтеж и ромон одекна по селото. Плачеше мајка стара, Султана, ама некако очите ко суводолици ѝ беа. А сум гледал јас многу ќедер во езерската шир, чамецот доплива сам, без тело, без парче облека, без алиште или џамаданче, скоро како човек да немало зад веслата, како голокож враг да пловел . Немаше протуѓер тогај, да разгласи за Зафира, ама ветрецот кодошлија, шепотеше. Сум видел баеги кајчиња погодени од бесот на Господа и никојпат не допливале без давеникот.
Повторуваше по неколку пати исти реченици, така се ветрееше неговата бистрина под гнилеж на сетнината.
          Дури ние гиневме и снага оптегнавме небаре висиме на кремастаре, Зафира исчезна. Не од малихерка, не од оловните јајца што се спуштаа од небото, погина од езерото, нашата карадевда. Неверие. Ама ние толку маки, с'клети видовме, што никој нит се опули во езерото, освен кога сакаше да го скрати јадосувањето со поповото венчание кон смртта на" Вечна ја памјат".
        Мајка му и татко му на Зафир погинаа во бомбардирањето на Битола. Писание. Се затекнале таму, во зевот на лајпрдата човечка. Таксират. Трагедиите во тоа раздробје, во злодобата, не нѐ тревожеа како сега. Секоја куќа беше згрба(в)ена од чумата ко родот по прекланската слама.
          И така, кога падна селото на колена, кога си отвори рани ко зрела мешунка, душманот собра сѐ што најде по куќите. Ги јагленисаа плевните и амбарите, гранапите, еснафските дуќани,  визбите и скришните одајчиња на таваните. Вриеше како во мравјалник. Сѐ што беше вредно ни зедоа, и чест и мировина, ни грабаа скриени од под мишки подварени зрнца грав и чубрика, од уста тутун недосушен. Се то(в)арија на чамците и отпловија кон Голем Град. Не ги видовме другаде.
          Ама, што да ти повелам, тешка беше пловидбата. Кијамет се крена ко десетдневна Република. Со себе понесоа маки печалбарски, свидетелства, клетви од чукундедо шепнати, семки на дрва векоити. И народни приказни за раскарани баџанаци и завидливи золви. Чамците им тежеа, вода од секаде влегуваше и на секој десеттина педи бран ги голташе. Езерото се крена, нѐ вардеше. Не ги удостои со мирна вода. И небото се намршти. Се вапца во сињак и спурнина. Ровја удираше шлаканици за нивната нечестивост саѓосана. „Врати се. Врати се!“, сјачуваше воздишка и кашлаше. Сакаа да нѐ нема. Да нѐ закопаат, ама тешко беше да копаат со казмите толку длабоки гробници или да трошат муниција. Ние ко коштрева се корневме, ко плевел од коските ново сонце ќе го искапеше средето. Знајни беа сите.  Ама без војска, без богатство шо ќе сториш? Сами меѓусебе ќе се сотриме. Ќе си ископаме парцели во очите. Таму ќе се погребаме. Оти ќе гледаме без да видиме и ќе зборуваме без да кажеме. Сетики литија на духови. Кој сме, што сме? Ничии. Да немаш солца в очи да си фрлиш за да оќориш пред далјанот на неправдината.
           Ги закопаа таму, нашите скапоцености, ги пикнаа подземи ко неживи, малтене да ја размирисаат земјата, да ги нахранат змиите. Да се налицкаат со кинџури и прстени, со златото на селаните кое со генерации го чувале за идните. Со ѓерданот на рајата. Осиромашени сме, оти не знаеме до каде черга да спростриме, сине. Јас немам што да ти препуштам, освен куќата, ѕидовите и темелите. Од нашите златници, од нашите китила, од нашите бесцености, не остана ништо. Тептисаа.

 

22 јуни 2022 год.

 

 



Поуки од Светите Отци

dobrotoljubie

Наука и Култура

Септември 25, 2023
Snimatel.Naum

Наум Доксевски, кинематографер на „Домаќинство за почетници“: Со Горан бевме согласни дека најважно е да ја доловиме емоцијата на платното

На денешната прес –конференција екипата на филмот „Домаќинство за почетници“, кој беше прикажан на свеченото отворање на 44. издание на ИФФК „Браќа Манаки“ проговори за текот на снимањето, раѓањето на идејата за филмот, соработката на снимањето, кастингот…
Септември 18, 2023
TVIT809

ИНТЕРВЈУ Слаѓан Пенев, селектор на ИФФК „Браќа Манаки“: Ги сакам филмовите со силно авторство, храбри сижеа, многу прогресивни идеи, но и класични пристапи

Филмскиот критичар Слаѓан Пенев е селектор на главната натпреварувачка програма на Интернационалниот фестивал за филмска камера „Браќа Манаки“ веќе трета година. Пред годинешното 44-то издание на битолската смотра на светските мајстори на филмската камера,…

„ПОЕЗИЈА ОД МАКЕДОНИЈА“ и „Версвил“

Авг 19, 2023 Литература 143
TVIT762
Реномираното меѓународно списание за поезија „Версвил“, својот најнов број во целост го…

Промоција на Речник на медиумска писменост

Мај 31, 2023 Литература 284
Ова лексикографско издание е прв сериозен обид за систематизирање на термините коишто се…

Интервју со Јована Матевска Атанасова – писателско име кое полека оди кон врвот на македонската литература

Мар 09, 2023 Интервју 660
Jovana.matevska
Најпрво сум радосна што ја имав привилегијата да пораснам емотивно. Некои луѓе трошат цел…

Конзерваторска приказна за сликата „Турска бања “

Ное 29, 2022 Ликовна уметност 889
1926.Sava.SHumanovich
Со стручно-научна поддршка на Институтот за историја на уметноста на Филозофскиот…

Беседи

СВЕТА СОФИЈА И НЕЈЗИНИТЕ ЌЕРКИ,МАЧЕНИЧКИТЕ ВЕРА, НАДЕЖ И ЉУБОВ

СВЕТА СОФИЈА И НЕЈЗИНИТЕ ЌЕРКИ,МАЧЕНИЧКИТЕ ВЕРА, НАДЕЖ И ЉУБОВ

Откако сите четири бестрашни маченички биле изведени пред царот, смирено и одлучно ја исповедале верата во Христа Господа и одбиле да принесат жртва пред идолската божица Артемида. Пред страдањата, Софија...

Св.Григориј Палама: Вистинската смрт настанува кога душата се одделува од божествената благодат и се соединува со гревот

Св.Григориј Палама: Вистинската смрт настанува кога душата се одделува од божествената благодат и се соединува со гревот

· Да се трудиме и ние, со сите наши сили, да бегаме од неа. Да отфрлиме сѐ, да оставиме сѐ, да се откажеме од сѐ и во нашите взаемни односи,...

 Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Незамисливо е да се биде христијанин без подвиг и крст. Оној што води лесен живот не може да се нарече христијанин. Некои луѓе отсекогаш верувале дека христијанин е оној кој...

Арх. Емилијан Симонопетриски -  „Крстот и искуството на Крстот во Православната Црква“

Арх. Емилијан Симонопетриски - „Крстот и искуството на Крстот во Православната Црква“

Постојат толку многу препреки кои се појавуваат и го прават тежок човечкиот живот, а дните негови болни! Можеме да кажеме дека она што човекот го живее е сè она што...

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Тоа бил празникот на христијанското царство, кое се родило под закрилата на Крстот, во денот кога царот Константин го видел Крстот над кој пишувало:: „Со ова ќе победиш…” Тоа е...

Митрополит Струмички Наум: Воздвижение на Чесниот Крст (26.09.2022)

Митрополит Струмички Наум: Воздвижение на Чесниот Крст (26.09.2022)

Ако некое страдање (Крст) ни предизвикува очај наместо радост, тоа е знак дека треба да го смениме нашиот однос со Бог, односно знак дека нашиот однос со Бог сигурно е...

Александар Несторовски:16-та недела  по Педесетница 24/09/2023

Александар Несторовски:16-та недела по Педесетница 24/09/2023

Преку денешнава парабола, Христос не поучува дека секој од нас е создаден од Бога со уникатна убавина, различна од другиот до нас. На секој од нас Бог ни дарил разнообразни...

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Во Ветената земја - Палестина, дадена на израилскиот народ од Бога, во планините на Галилеја се наоѓа градот Назарет. Во тоа време тој бил толку непознат и малку важен, што...

Митрополит Струмички Наум – Рождество на Пресвета Богородица (2022)

Митрополит Струмички Наум – Рождество на Пресвета Богородица (2022)

Освен ова благодатно проникнување, проземање, друг начин на постоење и спасение за нас, христијаните, е невозможен, и незамислив. Ние не сме етичко тело, ние сме Тело Христово – еден со...

« »

Најново од култура

Православен календар

 

29/09/2023 - петок

Светата великомаченичка Ефимија; Преподобен Доротеј; Свети Кипријан, митрополит Киевски; Светата маченичка Људмила;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на св.Христови мч-чки Вера Надеж и Љубов и нивната мајка Софија 17 септември / 30 септември 2023

Тропар на св.Христови мч-чки Вера Надеж и Љубов и нивната мајка Софија 17 септември / 30 септември 2023

Блажени сте вие о маченици Христови, Вера, Надеж, и Љубов,ќерќи на Софија која е напоена од Мудроста,ве приведе не само...

Тропар на воздвижение на Чесниот Крст 14 септември / 27 септември 2023

Тропар на воздвижение на Чесниот Крст 14 септември / 27 септември 2023

Спаси ги, Господи, луѓето Твоии благослови го Твоето наследство,победа на Православниот благоверен народ нашнад непријателите давајќи му,и со Крстот Твој...

Тропар на Рождество на Пресвета Богородица 8 септември / 21 септември 2023

Тропар на Рождество на Пресвета Богородица 8 септември / 21 септември 2023

Раѓањето твое, Богородице Дево,радост ѝ јави на целата вселена,зашто од тебе засветли Сонцето на правдата

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная