логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

 3.angeli.so.truba

Прашајте се дали би го употребиле лекот што сте го купиле од аптека без рецепт, кога 98 отсто би биле сигурни дека тој делува? Дали би ставиле на една бројка на рулет сè што имате заштедено ако веројатноста дека ќе изгубите би била 98 отсто?

Корона вирусот не бара повеќе „мозгање“ од оваа математика. Како генерички припадник на човековиот род, отприлика имате исти изгледи да умрете од корона вирус колку и да добиете во погоре споменатото коцкарско сценарио. Станува збор за вкупни стапки што значи дека ако вашата здравствена состојба не е многу лоша, ако не сте многу стари, или многу мало дете, веројатноста дека ќе ве убие корона вирусот е многу помала, односно блиску до нула.

Тогаш зошто во толку многу земји се воведува карантин, се затвораат границите, училиштата и фудбалските стадиони, заради нешто што е помалку веројатно отколку можноста дека некој од нас, годинава, ќе се удави или ќе биде погоден од молња. Зошто паѓа берзата и зошто масовните електронски пораки на училиштата и канцелариите, насловите во весниците, социјалните мрежи и приватните разговори се преплавени со приказни за нешто што е само еден вид благ до умерен вид на грип?

Нашиот ум го привлекуваат заканувачките наслови со големи, застрашувачки бројки. Во моментот на објавувањето на овој текст имаше вкупно 80 илјади заболени од вирусот ковид 19 во 40 држави. Со други зборови, само 0,0001 отсто од светското население. Заради споредба, во текот на сезонската епидемија на грип, три до пет милиони луѓе ширум светот (0,06%) заболува доволно сериозно за да отиде кај лекар, а многу повеќе случаи остануваат непознати. Од сезонскиот грип, секоја година умираат помеѓу 290 и 650 илјади луѓе што е до 0,008 отсто од светското население.

3.angeli.so.truba

За да ја сфатиме целосната и многу реалната моќ на корона вирусот, треба да ѕирнеме во зајачката дупка на човечката психологија.За да ја сфатиме целосната и многу реалната моќ на корона вирусот, треба да ѕирнеме во зајачката дупка на човечката психологија.

Корона вирусот, сосема едноставно и речиси исклучиво е морална паника во најбуквална смисла. Човечките тела, умови, општества, системи на значење, нормите и моралот еволуирале паралелно со патогените. Денес не знаеме кој кого влечел во тоа мрачно сценарио.

За да ја сфатиме таа чудна динамика, треба да размислиме за очигледната неспособност на припадниците на човековиот род да изведат статистички коректни заклучоци за вистинскиот ризик за епидемијата што ја предизвика ковид 19. Човековата склоност кон игнорирањето на основната веројатност и голтањето на застрашувачките информации е добро документирана. „Предубедувањето на негативноста“ спаѓа во најмоќните однапред програмирани хеуристички механизми: секоја информација која содржи навестување за потенцијална опасност и закана – веднаш ќе го привлече вашето внимание, лесно ќе ја запаметиме и уште полесно ќе ја пренесеме. Кажано со речникот на културолошките епидемиолози, навестувањето на опасност „лесно се учи, памти и пренесува на други“, што значи дека има огромен потенцијал да предизвикување на епидемија на идејата.

Таа особина има јасна еволутивна предност: подобро е да ја прецениме опасноста отколку да ја потцениме.Таа особина има јасна еволутивна предност: подобро е да ја прецениме опасноста отколку да ја потцениме. Во повеќето случаи, таквите моментални асоцијации функционираат добро. Знаците кои укажуваат на присуство на патоген, обично автоматски предизвикуваат гадње и така помагаат да ја избегнеме опасноста. Со време сме развиле и можност моментално да реагираме на цела редица визуелни и аудитивни знаци кои ја пренесуваат информацијата за голема веројатност на патогено присуство. Затоа се гадиме од присуство на глувци, стаорци или бубачки, како и од звуци на шмркање.

Меѓутоа, познато е дека таа ментална хеуристика знаее да застрани. Расизмот и ксенофобијата, на пример, исто така, се потпираат на механизмот на откривање на патогени елементи. Јазикот и метафорите кои рутински ги користиме за да го оправдаме моралниот гнев и стравот од другиот, исто така, се служат со метафори за причинители на болести. За непожелните луѓе зборуваме како за „штетници“, идеите на другите ни се „гадни“, стравуваме дека девојките ќе бидат „извалкани“, а свеста на момчињата „заразена“ во допир со „болни“ поединци и групи. Некои студии покажале дека мизофобите и гадливите луѓе обично се политички и идеолошки поригидни.

Тука приказната станува покомпликувана или, поточно, понапната. Општествените науки сè почесто го поврзуваат историскиот подем на општествата кои се одликуваат со „затегнати“ општествени норми и поконзервативни култури со присуство на патогени елементи во животната средина. Заради тоа западните култури се „поопуштени“ од незападните, северните географски ширини не му погодуваат на толку голме број патогени како тропските зони, а напредокот на санитацијата и примената на антибиотиците ги направиле уште поопуштени. Земјите во кои историски постоела поголема количина патогени микроорганизми се поврзува и со помала родова еднаквост и позакостени родови улоги.

Но тоа не е крај на изненадувањата. Смртоносните вируси како мали сипаници, колера, овчи сипаници и грип еволуирале во услови на голема концентрација на луѓе, животни, нивни остатоци и секрети. Поточно, напоредно со нив, под новите селективни притисоци врз луѓето, растенијата и животните кои се припитомувале едни на други во ерата на неолитот, која почнала пред 12 илјади години, еволуирале зоонотички болести (првобитно животински, а потоа пренесени и на луѓето).

3.angeli.so.truba

„Припитомување“ овде ја означува еволуциската стратегија на видовите кои селективно одгледувааат други видови и ги преобликуваат нивните животни истории за свои потреби. Пред милион години, по припитомувањето на оганот, на пример, нашите предци биле во состојба да запалат големи делови од шумите и саваните за да ги променат моделите на миграцијата на животните за потребите на ловот. Луѓето во неолитот го започнале и трендот на селективно одгледување на растителни видови (просо, жито, ориз), како и животински (кучиња, камили, свињи, овци, крави, кози) за потребите на својата исрана, опстанок и држување на енергијата. Додека растела човечката и животинската популација, на трпезата им се придружувале бранови на непоканети гости – глувци, стаорци, врапци, голуби, а потоа дошле бувите, вошките, крлежите, мравките, мувите, пчелите и другите инсекти. По нив набрзо пристигнале и паразитите, бактериите и вирусите. Антропологот Џејмс С. Скот зборува за тие радикални трансформации како за „доцнонеолитски логори за населување на разни видови“.

Да се потсетиме дека еволуцијата е игра со бројки: на ниво на популација, секој вид тежнее максимално да го зголеми бројот на своите единки Да се потсетиме дека еволуцијата е игра со бројки: на ниво на популација, секој вид тежнее максимално да го зголеми бројот на своите единки на тој начин што ги експлоатира и ги обликува според своја волја слабостите на другите организми во својата околина. Од перспективата, кога се има предвид робувањето на луѓето врзани за плугот во тек на неколку векови, не е јасно кој кого припитомил во неолитот. Судејќи според експоненцијалното ширење и „успехот“ на растителните видови како што се житото, пченката, оризот или марихуаната и според радикалните промени на човековите активности и тела откако овие видови биле усвоени како н=монокултури, би можеле да се согласиме со Мајкл Полан кој кажал дека растенијата ги колонизирале луѓето. Напуштањето на различните извори на протеини и влакна, флексибилните начини на задоволување на животните потреби, како и познавањето на животната средина кое го овозможувал животниот стил на ловџиите – собирачи, за многу кратко еволутивно време, предизвикале големи психолошки проемени и на различни начини му наштетител на човчкото тело. Многумина тврдат дека човековиот род допрва треба да заздрави од шокот предизвикан со преоѓањето на земјоделие, односно на погрешна исхрана која довела до намалување на телесната висин, пропаѓањето на забите и ослабување на коските, како и до огромниот пораст на автоимуните болести и зголемувањето на стапката на умирање од нови патогени. Според друго, цинично гледање, кое тргнува од расипувањето на човечката психологија, норми, општествени улоги, обичаи и модели на миграции и судири, новите патогени очигледно победиле во играта на бројките.

Се покажува дека ковид 19 е многу интелигентен еволуциски противник. Користејќи ги слабостите на човечката психологија, кои селегтивно ги негувале неговите патогени предци, веќе успеа да ни затвори многу училишта, да ја сруши берзата, да ги засили општествените судири и ксенофобијата, да ги промени миграциските модели, а работи и на тоа да нè затвори во хомогени простори кои точно му погодуваат на неговото ширење.

Можеме да кажеме дека ковид 19 е исклучително епидемиолошки успешен токму затоа што не е екстремно смртоносен. На пример, со стапка на смртност од 90 отсто, Еболата е прилично глуп вирус: го убива и домаќинот и себе, пребрзо за да доволно се рашири и го преобликува начинот на живот на другите видови со согласност со своите потреби.

3.angeli.so.truba

Слики: Zadok Ben-David

Извор: Psychology Today

 https://okno.mk/node/83369

 

 

 

 

 



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Наука и Култура

Април 17, 2025
Festival.Simeon

ЈУБИЛЕЈ НА МУЗИКАТА - X ИНТЕРНАЦИОНАЛЕН ФЕСТИВАЛ ПОЛИХИМНИА 2025

Од 11.04 - 15.04. 2025 год. во Скопје по десетти пат се одржа Интернационалниот фестивал на класична музика Полихимниа 2025. Единствен од ваков вид во нашата земја и оригинален по својата содржина и оваа година фестивалот се обиде да ги обедини најдобрите…
Септември 25, 2024
Zivko.Grozdanoski3

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои членови (на Управниот одбор) на ДПМ, некои обиди за саботажа итн. (сè се тоа нешта што веројатно секогаш ќе ги има); па сега слабиот рејтинг на ДПМ меѓу членството и во…

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Авг 29, 2024 Литература 928
TviTER231
Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга…

По премиерата на новиот филм „The Walk“ во Њујорк на двојната кандидатка за Оскар - Тамара Котевска

Ное 14, 2023 Филм, Театар 2470
Tamara.Kotevska
Работејќи од нејзините разговори со Асил и другите деца бегалци, режисерката направи…

Беседи

БEСEДА за ужасoт на прирoдата при смртта на Гoспoда

БEСEДА за ужасoт на прирoдата при смртта на Гoспoда

И зeмјата сe затрeсe и карпи паднаа (Мт. 27:51). O какoв страшeн укoр на луѓeтo! И мртвата прирoда Гo пoзнала Oнoј Кoгo луѓeтo нe мoжeлe да Гo пoзнаат. Сeта нeма...

 Митрополит Струмички Наум : Потешко ни беше да бегаме

Митрополит Струмички Наум : Потешко ни беше да бегаме

Некаде, некој има убаво кажано дека колку повеќе се доближуваме до Голгота, следејќи Го верно Христос, толку помалку луѓе (духовни чеда, пријатели) гледаме околу нас. Но, ништо чудно. Знаеме и...

Св. Јован Златоуст -  За Лазар, Слово 6

Св. Јован Златоуст - За Лазар, Слово 6

Уште колку пари? Уште колку богатство? Уште колку великолепни зданија? Уште колку бездушна приврзаност спрема задоволствата? Еве се случи земјотрес; каква полза ни донесе богатството? Нечиј труд пропадна, изсчезна имотот...

„Лазаре, излези надвор“

„Лазаре, излези надвор“

Тие Негови зборови, пред сè, значат дека нема смрт за оние кои веруваат во Христа, зашто Христос подоцна на Марта ѝ вели: „Јас сум воскресението и животот; кој верува во...

презвитер Горан Стојчевски: ЛИТУРГИЈАТА – ДВИЖЕЧКАТА СИЛА НА СВЕТОТ

презвитер Горан Стојчевски: ЛИТУРГИЈАТА – ДВИЖЕЧКАТА СИЛА НА СВЕТОТ

„Благодарење. Тајна што не требаше да остане толку тајна. Непроценлив дар, незаслужен. Дело Христово во кое постојано се учествува иако само еднаш се случи. Соборно сведоштво во личен подвиг подготвено....

БEСEДА  за пoмирувањeтo на лoшитe заради злoтo

БEСEДА за пoмирувањeтo на лoшитe заради злoтo

И дeнeс мeѓусeбнитe прoтивници сe пoмируваат кoга трeба да сe нападнe и да сe oсуди Гoспoд. Има мнoгу кoи сe кoлат пoмeѓу сeбe дoдeка нe им гo спoмнeтe имeтo Гoспoдoвo....

БEСEДА  за наслeдникoт и за рoбoт

БEСEДА за наслeдникoт и за рoбoт

Зoштo дoјдe Христoс на Зeмјата, браќа? Да нè направи пoдoбри oд рoбoвитe, да ни дадe правo какo синoви и дoлжнoст какo гoспoдари. Правo на синoвитe e сo имeтo Христoвo да...

БEСEДА за oбјавeнитe тајни

БEСEДА за oбјавeнитe тајни

Злoстoрник станува oнoј чoвeк кoј ќe пoвeрува дeка дeлата чoвeчки мoжат да сe скријат. Така мислeлe и eврeјскитe старeшини кoи вo тајнoст гo пoдгoтвуваа свoeтo злoстoрствo над Христа Гoспoда, тајнo...

Архива:Митрополит Струмички Наум:Тример (06.03.2022)

Архива:Митрополит Струмички Наум:Тример (06.03.2022)

Влегуваме во периодот на Големиот пост. Почнуваме со ’тримерот‘. Во Црквата Божја ова не е само период со некој посебен ред и правила, ова е, пред сè, период на посебна...

« »

Најново од култура

Православен календар

 

23/04/2025 - среда

Св. маченици Теренциј, Африкан, Максим, Помпиј и останатите триесет и шестмина со нив; Св. шест илјади маченици во Грузија;

 

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на светиот Христов свештеномаченик Антип Пергамски  24 април/11 април  2025

Тропар на светиот Христов свештеномаченик Антип Пергамски 24 април/11 април 2025

Велик те направи Спасителот тебе Антипопомеѓу ѕвездите небесни,и возвишено стана името твое во Црквата,на која како семе одбрано и послужии...

Тропар на св. Христови мач.Терентиј, Африкан, Максим, Помпиј, Зинон, Александар, Теодор, и др.33 со нив 23 април/10 април  2025

Тропар на св. Христови мач.Терентиј, Африкан, Максим, Помпиј, Зинон, Александар, Теодор, и др.33 со нив 23 април/10 април 2025

Рахила плачеше по своите деца,о свети пустињаци од дванаесетте манастири,а ние денес се радуваме на вашите венци невенливи,ангел Господов свитата...

Тропар на светиот Христов исповедник преподобен Никита 16 април/3 април   2025

Тропар на светиот Христов исповедник преподобен Никита 16 април/3 април 2025

Исповедниче на православието,пастиру на овците словесни,велик молитвенику, од Никифора преподобниотдуховно роден, од Тарасие Патријархотсо оклопот на свештенство облечен,

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная