логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

 

Разговор со Данило Коцевски, хроничар

Александра Тодоровска

Изминативе неколку недели се појавија многу полемики, размислувања, негодувања и одобрувања за градењето црква во близина на Градскиот трговски центар во Скопје. Иако се шпекулира дека на местото на кое се наоѓала црквата „Св. Константин и Елена“ нема да биде изградена истата црква, сепак, интересот за црковен објект на тоа место предизвика лавина реакции. Во повоениот период црквите, особено во близината на центарот на Скопје, апсолутно соодветствувале на просторот и начинот на живеење. Токму православната црква „Св. Константин и Елена“ е прва црква што била изградена на десниот брег на реката Вардар. Додека се кршат копјата на нашите политички современици дали и која црква ќе се гради на местото на црквата „Св. Константин и Елена“, за неа и за нејзиното значење за скопјани, нејзината приказна од минатото ја раскажува Данило Коцевски, хроничар на Скопје.

„Историјата на црквата започнува пред Првата светска војна, кога почнала да се гради. Војната го спречи нејзиното градење, но продолжи веднаш по нејзиното завршување, за конечно да биде осветена во 1926 година. Таа е една од ретките цркви што се наоѓаа на десниот брег на реката Вардар, а пред неа единствено беше изградена Католичката црква, и тоа во втората половина на 19 век“, започнува Коцевски. Тој додава дека во времето по Втората светска војна „Св. Константин и Елена“ била симбол на Скопје, бидејќи во атеистичкиот период во кој живеело населението во неа биле вршени сите крштавки и венчавки. Гледајќи од денешен аспект, Коцевски вели дека таа навистина е легенда на Скопје, бидејќи граѓаните ја сакале и посетувале.

 

Изградбата на црквата „Св. Константин и Елена“ означува почеток на создавање на новото градско јадро на Скопје во почетокот од 20 век, проширување на градот, во кој дотогаш животот пулсирал главно на левиот брег на Вардар. Тој период се совпаѓа со слабеењето на моќта на Отоманската Империја и словенското население се доселува во градовите, па и во Скопје. Градот со природната миграција се проширува. Веројатно потребата за прва црква на десната страна на Скопје се јавува со создавањето на новите скопски маала, а потоа и новите куќи, сокаци и поголеми градби се концентрираат околу црквата „Св. Константин и Елена“. Според некои извори, оваа црква била црква-ќерка на постарата Соборна црква „Света Богородица“ (обновена и осветена пред два дена), т.е. била изградена од средства од „Света Богородица“, како и од други донации на граѓаните.

„Иако не беше голема, таа имаше големо духовно значење. Со оглед на тоа што таа постоеше во времето на атеизмот во кој се живееше во тој период во Југославија и религијата не беше доминантна, сепак, бидејќи се наоѓаше во центарот на градот, беше и многу посетувана. Помалку е познато дека оваа црква имаше своја парохија, која го опфаќаше просторот околу Ново Маало, па дури и еден дел од Старата железничка станица. Цел овој простор и' припаѓаше на парохијата на црквата ’Св. Константин и Елена‘, а околу неа се наоѓаше Машката гимназија, Балетското училиште и кејот на Вардар, кои придонесуваа за постојаната фреквенција на луѓе на тој простор“, раскажува Коцевски.

Коцевски кажува дека, според традицијата, црква можело да се гради, но само доколку на тоа место претходно имало црквиште, односно на истото место веќе имало изградено црква.

„Во турско време постоело едно правило. Црква можело да се изгради само на место на кое претходно веќе имало црквиште. Во тој период Турците не дозволувале да се гради црква каде било, па поради таквите строги правила во тој период постои и една анегдота за црквата ’Св. Богородица‘ во Скопје. За да добијат дозвола од Турците да градат црква, скопјани морале да докажат дека тоа место е свето. Токму поради тоа, тие зеле стари икони од црквата ’Св. Спас‘ и ги закопале на просторот каде што сакале да ја градат црквата, па ги повикале турските власти за да им докажат дека на тоа место навистина постоела црква и да им дозволат да градат“, вели Коцевски.

Според сеќавањата на постарите скопјани, црквата „Св. Константин и Елена“ била оштетена со земјотресот во 1963, но далеку од тоа дека била целосно разрушена. Сепак, црквата целосно е срушена со минирање и оттогаш тој простор во центарот на Скопје добива сосема нова урбанистика и поинаква модерна динамика на животот со изградбата на ГТЦ во 1974 година.

Иако постојат голем број полемики и негодувања за просторот на кој се планира да се гради црква во центарот на градот, Коцевски како идејно решение го посочува просторот зад поранешен „Метропол“, бидејќи во близина на тоа место се наоѓала црквата, значи постоело црквиште, местото е интимно и поволно за таков објект. Тој, исто така, додава дека влезот на црквата „Св. Константин и Елена“ е од страната на кејот, односно веднаш до првата зграда на Трговскиот центар.

За оние што не знаат, според сеќавањата на Коцевски, иако црквата била мала според својата градба, таа била естетски убаво обликувана со две куполи и ќе остане како дел од легендата на старо Скопје.

Извор : Утрински весник

{moshits}



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Наука и Култура

Септември 25, 2024
Zivko.Grozdanoski3

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои членови (на Управниот одбор) на ДПМ, некои обиди за саботажа итн. (сè се тоа нешта што веројатно секогаш ќе ги има); па сега слабиот рејтинг на ДПМ меѓу членството и во…
Август 29, 2024
TviTER231

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга на годината, напишана на македонски јазик, ‘Браќа Миладиновци’. Тоа беше мојата книга ‘Жедби’, со поднаслов ‘Престапни песни’. Во неа, во шест циклуси, опеав неколку…

По премиерата на новиот филм „The Walk“ во Њујорк на двојната кандидатка за Оскар - Тамара Котевска

Ное 14, 2023 Филм, Театар 1888
Tamara.Kotevska
Работејќи од нејзините разговори со Асил и другите деца бегалци, режисерката направи…

„ПОЕЗИЈА ОД МАКЕДОНИЈА“ и „Версвил“

Авг 19, 2023 Литература 2395
TVIT762
Реномираното меѓународно списание за поезија „Версвил“, својот најнов број во целост го…

Беседи

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Како што постојат места на земјата на кои успева само еден вид растение и нема такви други места на кои истото растение би растело, така и во Црквата Христова постои...

 Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Незамисливо е да се биде христијанин без подвиг и крст. Оној што води лесен живот не може да се нарече христијанин. Некои луѓе отсекогаш верувале дека христијанин е оној кој...

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Тоа бил празникот на христијанското царство, кое се родило под закрилата на Крстот, во денот кога царот Константин го видел Крстот над кој пишувало:: „Со ова ќе победиш…” Тоа е...

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Во Ветената земја - Палестина, дадена на израилскиот народ од Бога, во планините на Галилеја се наоѓа градот Назарет. Во тоа време тој бил толку непознат и малку важен, што...

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Самиот тој, со својот начин на живот, е олицетворение на покајанието. И нормално, не би ни можел да биде повикан од Бог да проповеда покајание ако целата негова сила не...

БОГОРОДИЦА

БОГОРОДИЦА

„Испитувајќи што му е најпотребно на молитвеникот за да беседи со Бог, по кој пат доаѓа молитвата, Богородица го пронаоѓа свештеното тихување..., оддалеченост од светот, заборав на сè земно и...

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

И колку славно било Нејзиното успение! Со каква светлина сјаело Нејзиното пречисто лице. Колку прекрасно, неописливо, неспоресливо благоухание извирало од нејзиното пречисто, приснодевствено тело, како што пишува св. Дионисиј Ареопагит,...

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Многу е важно правилно да разбереме и да ги запомниме зборовите на тропарот на великиот празник на Успението на Пресвета Богородица: „... По Успението не си го оставила светот, Богородице...’’.Нејзината...

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

А и зошто Господ, пред почетокот на Преображението ги избира најглавните од апостолскиот лик и ги возведува со Себе на гората? Секако, за да им покаже нешто големо и таинствено....

« »

Најново од култура

Православен календар

 

13/11/2024 - среда

Светите апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј и Аристовул; Светиот маченик Епимах; Светиот маченик Никола Хиоски; Преподобните Спиридон и Никодим;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на св.бессребреници  и чудотворци Кузман и Дамјан 1/14 ноември 2024

Тропар на св.бессребреници и чудотворци Кузман и Дамјан 1/14 ноември 2024

Свети бессребреници и  чудотворци, Козмо и Дамјане, посетете ги нашите немоќи,   бесплатно примивте, бесплатно давајте ни.

Тропар на св. Христови апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј, и Аристовул 31 октомври / 13 ноември 2024

Тропар на св. Христови апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј, и Аристовул 31 октомври / 13 ноември 2024

О достославни ученици Христови,вие Бисерот го најдовте,радоста со родот човечки ја споделивте,со неа исполнети маките и прогоните за трици ги...

Тропар на св. Христови апостоли  Клеопа, Терциј, Марко, Јуст и Артем 30 октомври / 12 ноември 2024

Тропар на св. Христови апостоли Клеопа, Терциј, Марко, Јуст и Артем 30 октомври / 12 ноември 2024

Апостоли свети Христови,трагајќи по патот на слободата Христа го пронајдовте,со учењето за бесмртноста темнината на незнаењето ја осветливте,молете се о...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная