Kако што нам на Балканот ни остана етикетата „буре-барут“ од деведесеттите години, слично и кризата им стави печат ПИГС на Португалија, Италија, Грција и Шпанија. Во одредницата за друштвото кое ја сочинува „европската животинска фарма“, некои додаваат уште едно „И“ за Ирска (ПИИГС).

Kованицата, секако не им се допадна на самите држави, но милост покажаа и дел од медиумите, како „Фајненшл тајмс“ кој одлучи да не ја употребува затоа што е навредлива. Негативниот акроним веројатно ќе се фрли во заборав кога ќе помине стравот од економската чума, за да не остане „привремено“, како нашата одредница БЈРМ.

Изразот ПИГС на почетокот се употребувал за да потсети на придобивките што може да ги имаат оние што сакаат да станат дел од еврозоната, но сепак заврши како синоним за карикатуралниот приказ на другоста на овие држави. Сепак, стереотипизирањето и арогантната перцепција како резултат на кризата во Европа не се движи само кон југ, туку и во обратен правец, што покажува и анкетата на истражувачкиот центар Пев за чувствата на граѓаните кон другите нации.

Тоа што кризата наметна стереотип за нашите соседи дека нозете ги пуштаат повеќе отколку што им е долга чергата, би требало да е причината што единствено Грците одговориле дека самите тие се најработливи од вкупно осум членки на ЕУ кои учествувале во истражувањето. Сите други кажале дека највредни се Германците. Шпанците Полјаците, Германците и Чесите кажале дека Грците се најмрзеливи, а Французите и Грците сметаат дека тоа се Италијанците. Тоа што за другите е „не“, на грчки е „да“.

За тоа дека Германија е најмалку корумпирана држава, постои консензус. Kанцеларката Ангела Меркел, според 80 отсто од испитаниците од нејзината држава, добро ја менаџира кризата, а над 60 проценти од Германците сметаат дека имаат придобивки од членството во еврозоната. Интересен феномен е што мнозинството од другите земји, во Грција (70 отсто), Франција (63 отсто), Британија (61 отсто), Италија (61отсто), Чешка (59 отсто) и Шпанија (50 отсто), сметаат дека економската интеграција ги ослабнала.

Со еден збор, истражувањето покажа дека Французите, Британците и Германците ги осудуваат Грците, Италијанците и Шпанците поради нивната мрзеливост.

За југот на ЕУ постои слична перцепција каква што има кон Балканот од Словенците, кои не викаат „јужњаци“. Kакви ли стереотипи имаме ние кон нашите „јужњаци“ и какви имаат Грците кон нас? Што се би се напишале ние на грчката мапа, а како тие би ја илустрирале нашата? Kако ли би изгледале грчките црвени линии на стереотипната карта, сосе сите придавки за јазикот и нацијата? Kога ние ќе можеме да ги надминеме нашите негативни погледи кон државата која не блокира секаде каде што може?

Можеби тоа би требало да биде точка за придвижување на довербата меѓу двата народа. Секој грчки политичар кој зборува за нас како за скопјани, фиромјани или славомакедонци за да го нахрани својот рејтинг во време кога кризата ги огладне грчките граѓани, не дава придонес за решение. Исто како што Грција милува да ја ставаат во друштвото на ПИГС, така и нам не ни е мило кога ќе ни кажат дека идентитетот ни го смислила лабораторијата на Југославија. Kога Вацлав Kлаус пред една година изјави дека за кризата во еврозоната се виновни Грците, кои наместо да работат, по цел ден седат и пијат узо, Јоргос Папандреу му реплицираше дека навредите биле антиевропски. И грчките навреди кон нас спаѓаат во истата група.

Во заблуда сме ако мислиме дека и ние не ги стереотипизираме Грците. Оние што кога ќе сретнат Грк, веднаш на мобилниот телефон му покажуваат карта од голема Македонија со зборовите „Солун е наш“, кои веруваат дека сите Грци се исти како Kараџаферис, градат патриотизам во наводници.

Не треба да чекаме да се реши името, па дури тогаш да се менуваме.

Ивана КОСТОВСКА- Дневник