„Непријателот не е надвор, тој е во нас“

3.angeli.so.truba

На 26 февруари годинава Агамбен, еден од најугледните живи филозофи, објави мошне спорен текст за епидемијата. На 17 март ги испрати и овие разјаснувања.

Стравот е лош советник, но и причина да се појават многу од работите што претендираме да не ги видиме. Проблемот не е да нудиме мислење за тежината на болеста, туку да се прашуваме за етичките и политичките консеквенци од епидемијата. Прво што покажува бранот паника кој ја парализираше земјава е дека нашето општество веќе не верува во ништо освен во голиот живот. Очигледно е дека Италијаните се спремни да жртвуваат практично сè ‒ нормалната состојба на животот, социјалните односи, работата, дури и пријателствата, чувствата, верските и политичките убедувања ‒ поради опасноста да се разболат. Голиот живот ‒ и опасноста тој да се изгуби ‒ не е нешто што го обединува народот, туку го заслепува и раздвојува. Другите човечки суштества, небаре се чумата во романот на Александар Манцони, сега се гледаат само како можни преносители на болеста, кои треба да ги избегнуваме по секоја цена и кои треба да ги држиме на дистанца од најмалку еден метар. Мртвите ‒ нашите мртви ‒ немаат право на погреб и нејасно е што се случува со телата на нашите сакани. Соседството ни е забрането и чудно е што и црквите молчат за тоа. Што стануваат човечките односи во земја која се навикнува себеси да се живее на ваков начин кој знае колку долго? И што е општеството во кое не постојат други вредности освен голото опстојување?

Една друга работа, не помалку вознемирувачка од првава, којашто епидемијата ја направи јасна, е дека вонредната состојба, на која властите од некое време веќе нè навикнаа, навистина станува нормална состојба. Имало сериозни епидемии во минатото, но никому не му паѓало на ум да објави вонредна состојба налик на сегашната, која ни го спречува дури и движењето. Луѓето се толку навикнати да живеат во состојба на долготрајна криза и долготрајна вонредност што изгледа не ни забележуваат дека животот им е редуциран на обична биолошка ситуација и дека не само што тој веќе нема никаква социјална или политичка димензија туку ни човечка ни чувствена. Општество кое живее во долготрајна вонредна состојба не може да биде слободно. Ние всушност живееме во општество кое ја жртвувало слободата од т.н. „разлог на сигурноста“, и затоа себеси се осудило да живее во вонредна состојба на страв и несигурност.

Не изненадува што се зборува за војна против вирусот. Вонредните мерки всушност нè присилуваат на живот во состојба на полициски час. Но војната против невидливиот непријател кој избива во секоја втора особа е најапсурдна од сите војни. Тоа е, всушност, граѓанска војна. Непријателот не е надвор, тој е во нас.

Она што загрижува и не е толку само сегашноста, туку она што доаѓа после. Баш како што војните ги оставија во наследство злокобните технологии, од бодликавата жица до нуклеарните централи, така е многу веројатно дека ова ќе се продолжи дури и после здравствените вонредни опити кои властите не успеаја да ги остварат порано: затворањето на универзитетите и школите и само онлајн наставата, ставањето крај на заедничките средби и расправи за разлозите на културата и политиката, со разменување само на дигитални пораки меѓу нас, и сегде кајшто е можно замената со машини на секој контакт ‒ секоја зараза ‒ помеѓу човечките суштества.

3.angeli.so.truba

Слики: CONNOR ADDISON
Извор: http://bookhaven.stanford.edu/