Свети Јосиф Спилеот (Исихастот)     

               
Чедо мое, сека ќе слушнеш за доаѓањето на Божјата благодат, и како се разликува од прелест. Ние велиме дака на оној, на кого сме му дале вино знае да го разликува од оцетот. Така треба да ја разбереш и Божјата благодат. Оној, кој ја вкусил еднаш, потоа ја препознава прелеста. Така треба да ја разбериш и Божјата благодат. Штом умот ќе обрне внимание на прелеста, човековото срце се исполнува со поматеност. Умот се помрачува, па дури и косата се крева. Човекот се расејува како балон. Напротив Божјата благодат е слатка, тивка, смирена, очистувачка, просветлувачка, радосна и заради тоа нема сомнеж дека тоа е Божјата благодат.
Обрни внимание и добро научи на кој начин божјата благодат доаѓа, и како по патот на вистината се разликува од прелеста. 

 Ние велиме дека монашкиот живот е ваков:
Кога благодата Божја ќе го просветли човекот и го оддалечува од светот, тој доаѓа во општежителен манастир. Тој станува послушен на сите, и се радува што ги исполнува Божјите заповеди. Ги исполнува оние духовни обврвски, кои се востановени за него, надевајќи се на милоста Божја. Општо, таков е патот по кој чекорат многу Отци на Црквата. Но постои и друг краток пат, за кој ќе ви зборувам. Тој краток пат не е изум на човеково знаење, туку ни е даден од самиот Господ, кој секој го поучува како сака Неговата света воља.

Кога благиот и човекољубив Бог ќе испрати дел до Својата благодат во срцето на грешниот во истиот час тој станува и бара духовник и ги исповеда сите свои дела што ги направил. Бара пустина, пештера, да би се сочувал од страсти, а со суровиот живот,  гладот, жедта, и со другите подвизи се поправа од претходната патека по која одел. Бог му дава уште поголема благодат, така да од љубов према Бога гори како огенена печка. Му дава и голема ревност, за исполнување на Божјите заповеди, и голема омраза кон страстите и грвот.

 Потоа со голема спремност почнува да го раздлелува својот имот, без разлика дали е многу или малку. Кога ќе постане сосема сиромашен, и кога ревносно ќе почне да ги исполнува Божјите заповеди, веќе не е во состојба да ја задржи љубовта. Како жеден елен лута низ пустината тражејки учител за да го води во духовниот живот.

 Меѓутоа добрите учители денес сосема исчезнаа, останаа уште малку кој одат по тој пат, а тој плаче бидејки не го наоѓа тоа што го постигнал во минатото. Што да направи со толку голема ревност кон безмолвието? Тој испитува и го бара најопитниот учител, се потчинува на послушанието, и со молитва и благослв го започнува духовниот подвиг. 

 Чувствувајќи  таква голема ревност, денес многумина примиле монашка схима, и со молитва и благослов од својот старец, се оддалечувале во осаменост да се подвизуваат во безмолвието. Од време на време, доаѓаат да се посоветуваат. Други остануваат заедно, и имаат благослов за одредено време да тихуваат, да плачат, да бдеат, да постат, да прават метании, и општо да се грижат за внатрешната чистота и да војуваат со страстите. Кога некој на овој или на оној начин се предава на тихувањето, толку повеќе се предава на подвигот.

  Овде сепак е потребно големо внимание. Постојат многумногумина кој го користат безмолвието за да им  служат на своите страсти. Тие неможат да го поднесат послушанието и навредите, ја сакаат својата сопствена воља. Постанувајки робови на страстите, им служат на гневот и телото и така сосема се опрелестуваат.

 Оној пак кој безмолвува заради Христа, непрестано пролева солзи и ги оплакува своите гревови. Со голема ревност се предава на подвигот до смрт. Се присилува себеси, видишувајки и издишувајки да изговара: „Господи Исусе Христе помилуј ме!“, и го собира својот ум согласно поуките за трезвеноумието од светите Отци.

 Поминувајки низ сето тоа и трудејки се, за се да биде според Божјата воља, умот малку по малку таинствено почнува да ја чувствува Божјата помош, која го очистува. Таа го омекнува неговото срце, за жалост, послушание и ревност. Како некоја мајка кога го чува своето дете и го одгледува. А кога благодата ќе се повлече, тој не познавајки ја Божјата промисла, плачејки жали за неа. И додава пост, страдање, бдение, мислејки дека така ќе ја врати Божајта благодат. Искушенијата го разжалостуваат на секој начин, за да со солзи моли повеќе помош од Бога, таков е Божјиот домострој, промислата за негово духовно растење.

 А кога повторно ќе се врати благодата, тој како младенец почнува да вика: „Ах, кога ме напушти, демоните само што не ме угушија, не заминувај повеќе, што да направам за да те задржам“. Како младенец, мисли дека неговите подвизи му ја враќаат благодата, и размислува како да не ја изгуби. Но, малку по малку, доаѓа се побргу и се повеќе. А тој, како младенец смета дека му е дарувана како награда за неговиот труд.

После три - четири години, согледува дека Божјата благодат е постојано со него, ги ублажува своите страсти и го умртвува демонот кој повеќе номоже да војува со него бидејќи  е заштитен од Божјата благодат. Кога е буден, оди или работи, постојано му течат солзи. Кога се моли со умот, чувствува како приврено го посетува светол облак. Кога спие, макар и кратко, има прекрасни сонови: рајска градина со дијамантни цвеќиња, и неопислива палата која свети како сонце, а кога ќе се разбуди неговиот ум се повеќе ревнува. Воодушевен, од размислувањата за вечното добро, се труди да биде негов иден наследник. 

 И овде, чедо мое, е неопходно вниманието и расудувањето за да не ги  проверува своите сонови дали се од Бога или од демонот. Бидејќи сите неможат така да расудуват, на соновите не треба воопшто да им веруваме. Инаку,  лесно ќе ги препознаете соновите кои се од Бога. Тоа се гледа во длабочината, а понекогаш и во лесен сон, кога човекот мисли дека спие а не спие, а таквите сонови трајат кратко. Кога ќе се разбуди, човекот е исполнет со радост, а тоа што го видел го привлекува умот на созерцание. На тоа се сеќава цела година, и не го заборава. А соновите кои се од демонот ја исполнуваат душата со разматеност. Кога човекот ќе се разбуди, сеќавајки се на сонот, се исполнува со страв. А тоа ни срцето не го прифаќа. А дури и за време на сонот, кога ги гледаме не се постојани туку се менуваат. По тие промени, непријатности и метежот можеш да препознаеш од каде доаѓаат. Постојат и други сонови кои потекнуваат од мечтаењето на умот или од прејаденост, но нема потреба да зборувам за нив сега. Срцето на подвижникот и кога спие е обземено со молитва.

 Гледајќи ги сите тие добра, духовниот младенец нема опитно знаење за да ја разбере и разликува Божјата промисла. До тоа време, од него истекува светлос и темнина, а неговите дела се помешани со страсти. Заради тоа мисли дека тоа Бог му го дава заради негов подвиг. А злобниот демон, постојано сее отров, како што некогаш и направи на Ева. Сето тоа се случува по Божјо допуштање, за да се научи на смирение.

 Демонот почнува да му зборува: “Слушаш ли, зборуваат дека Бог денес не дава благодат“. Бидејќи тие не сакаат да се подвизуваат и не допуштаат и друѓите да се подвизуваат велејќи: “Ќе бидеш опрелестен, ќе паднеш, ќе се изгубиш“.

 Тој не ја гледа замката која му ја плете домонот бидејќи, е неопитен во борбата, го уништува и прифаќа лага за вистина. Но можеби, сето тоа се случува според Божјиот домострој, за тоа да го научи, за да не остане постојано младенец.

 Слава на Божјата премудрост, која на различни начини ја исцелува нашата душа. Слава и благодарност, сега и секогаш и во сите векови. Амин.

 Подготви: Звонко Алексов

Посети:{moshits}