Архиепископ Хризостом Салама
Бев испратен во Бразилија, духовно да опслужувам една мала заедница на емигранти, припадници на нашата Црква (Антиохиска Православна Црква). Тие го беа заборавиле сирискиот и арапскиот јазик. Новото поколение знаеше само португалски. Веќе имав видено во Индија како нашите луѓе се соочуваат со тој проблем, кој бара да се преведат текстовите од православното богослужение на месниот јазик. Затоа и јас започнав да преведувам. Тоа ми помогна подобро и подлабоко да го разберам нашето богослужение, нашата Црква , па дури и Евангелието. Јас самиот започнав повторно да го откривам Евангелието, Црквата и луѓето околу мене, коишто имаа потреба од моето богослужење. Повеќето од нив не припаѓаа на Православната Црква, но јас чувствував дека очекуваат нешто од мене. Започнав да им зборувам за Христос, за Црквата, за Евангелието, на португалски јазик, со малкуте зборови кои ги знаев на тој јазик. И бариерата беше надмината. Тие го разбраа посланието. Кога некои од нив посакаа да се крстат, јас започнав да ги преведувам текстовите од Светата Тајна Крштение и Миропомазание. Вие не можете да си замислите какво непроценливо богатство открив, при преводот на овие древни црковни служби.
Тогаш разбрав, дека светите отци ги напишале овие текстови под особено вдахновение, дека тие навистина го имале предвид токму тоа кое го кажувале, и дека биле исклучителни богослови. Исто така разбрав, дека јас сум ги злоупотребувал овие таинства. Она кое сум го кажувал, како и молитвите кои сум ги читал биле бесмислени за оние кои ме слушале, а не можеле да го разберат значењето. Причината е во богослужбениот јазик кој ние го користиме, а тој веќе не е разбирлив за народот. Се почувствував како некој, кој извршувал еден вид магијско дејство. Со други зборови, јас бев сокрил нешто и не бев открил ништо; го бев направил скоро истото што и фарисеите осудени од Христос: ја бев сокрил вистината од народот.
Беше ли правилно тоа што го направив? Јас разбрав, дека кога пред скоро две илјади години, светите отци на Црквата го создале текстот на Светата Тајна Крштение, тие пред се го пишувале за возрасни катихумени, затоа и целта на последованието била тие да се потполно разбирливи. Она што јас го направив во различно време и различен културен контекст, беше тоа, што јас го бев сокрил најпрекрасното послание за спасението од оние кои ме слушале и биле крстени од мене.
Тоа беше многу болно откритие. Почувствував дека за целото време не сум Го разоткривал Христос, туку сум Го сокривал, сум Го покривал со превезот на прекрасното богослужение.
Затоа започнав да учам и да ја објаснувам смислата на црковното богослужение. Освен возрасните катихумени, започнав да ги подготвувам за претстојното Крштение и родителите, и кумовите на децата. Тие исто така треба да го разбираат последованието на таинството, зашто тие се тие кои сведочат за верата во име на детето за време на крштевањето.
Сега ние ја извршуваме Тајната на Крштение само во присуство на целата црковна заедница, и при тоа сите учествуваат во полнотата. На присутните во храмот им го даваме текстот на последованието, за да можат да ја следат службата, да учествуваат во неа и подобро да го разберат нејзиното значење.
Сум забележал дека во сириските храмови исклучително значење му се придава на крстот. Тој навистина е многу важен како надворешен знак, но колкумина од луѓето го разбираат неговото длабоко значење? Кога го проверив тоа преку парохјаните бев многу разочаран. Некои дури и не знаеја да се прекрстат правилно. Затоа започнавме да ги подучуваме нашите парохјани за значењето на крстот во врска со Христовата жртва и таинствата; и ние откривме дека крстот е сила Божја, мудрост Божја и знак на надежта.
Истото би можело да се каже и за Евангелието. Ние го ползуваме за време на Малиот вход, му се поклонуваме и го целиваме. Но, се грижиме ли за тоа дека на тој начин, всушност на народот му го покажуваме златото и среброто, оковот, кој ја прекрива книгата на Евангелието? Нели е и тоа еден вид на сокривање на содржината на Евангелието од народот?
За да го избегнеме ова, ние сега му ја претставуваме на народот и Библијата. Понекогаш објавуваме поуки за Светото Писмо и раздаваме копии на сите. Потоа заедно ги читаме текстовите и луѓето го следат текстот и поставуваат прашања. Потоа некој од парохјаните подготвува коментар за неделното четиво од наредната недела.
Вистина е, дека нашата Литургија е експресивна, впечатлива и трогателна, но дали таа исто така е активно дејствувачка и поучна. Таа самата може да биде таква, ако луѓето ја разбираат.
Но колку од нашите современици ја разбираат Литургијата?
Дали оние кои одат во Црква навистина учествуваат во Литургијата, или само присуствуваат без да ја разберат? Или Литургијата има смисла само за образованите, кои ги изучувале древните литургиски јазици? Од таа причина ние започнавме да ја преведуваме Литургијата на португалски и на шпански јазик. Ипоѓаконите ги пресретнуваат верниците во храмот и им раздаваат копија од текстот на Литургијата. Потоа им ја објаснуваме смислата на богослужењето, кое ќе го извршиме и на Евхаристијата. На тој начин се обидуваме да ја востановиме улогата на мирјаните во суштествениот живот на Црквата.
Во 1980 г. во Бразилија ние имавме само три парохии со околу 50 сириски семејства во секоја од нив. По некое време месното население започна да пројавува интерес за нас, сакаа да дознаат повеќе за нашата Црква. Тоа беа првите контакти со луѓе надвор од тнр. Сириска Православна Црква. По нивна покана ние ги посетувавме и им ги разоткривавме трите основни принципи – Евангелието, Символот на верата и апостолското преемство. Ние организиравме средби, групи по катихизис, се молевме заедно. Мнозина од тие луѓе беа примени во нашата Црква: некои со Крштевање, други преку Миропомазание, а некои преку двете таинства.
Она, од кое се раководиме во нашата работа е признавање и почитување на месната култура, музика и јазик. Денес, новопокрстените во нашата Црква го изучуваат Евангелието и Литургијата на својот роден јазик и во контекст на нивната култура, која веќе постана и наша. Сега ние имаме парохии по цела Бразилија.
Нашата мисионерска работа не е лесна. Таа располага само со месните ресурси и не добива надворешна помош и поткрепа за својата дејност. Дури и обратно, понекогаш сме подложени на критика и се обесхрабруваме. Но Божјиот Дух присуствува и активно дејствува во работата на нашите постојано растечки месни парохии.
Од една страна, со Божјата благодат, многумина се обраќаат кон Христа и стануваат членови на нашата Црква. Од друга страна, ние исто така поминавме низ процес на духовно преобразување, покајание и здобивање на нови знаења. Многу важни нешта, присутни во историјата на раната Црква, оживуваат и во денешната мисионерска дејност.
(авторот е клирик на Антиохиската Православна Црква, кој бил мисионер во Бразилија)
преземено од Православие БГ
Посети: {moshits}