логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

 (Обновено)

За малку повеќе (до)вер(б)а во меѓусебните односи

Забележувам: Рационализмот и емпиризмот имаат направено голема штета во меѓучовечките односи (на пример, во Македонија). Да не беа некои од столбовите на науката верни луѓе -како Блез Паскал, Исак Њутн, дури и таткото на „релативизмот“ (барем на еден особен филозофски начин) Алберт Ајнштајн - таа штета можеби ќе беше вистинска пустош

o.Igor.redakcija.jpgДали паролата „проверено“ ви звучи слично како и паролата „испитано“? Или едната ве привлекува, а другата ве одбива? Или дали паролите ви предизвикуваат позитивна или негативна реакција? Или можеби едвај да ви предизвикуваат реакција? За мене, лично, и двете имаат слична вредност. И двете, во основа, ми влеваат некоја доверба.Инаку, овие две пароли имаат различен јазички корен. Првата - проверено во својот корен го има зборот верен, т.е. вера. Како таква, оваа парола/овој збор повеќе оди во областа на т.н. „општествени науки“, има социјален контекст. Карактеристичен е, на пример, повеќе во правото, економијата и слично. (Забележете ги и другиве слични зборови - веродостоен, довереник, уверува, изневерува...). Втората парола - испитано, во коренот го има старословенскиот глагол питати, кој значи да храниш, односно питан - хранет, нахранет или послободно преведено - некој што нешто пробал/искусил, па затоа има некое знаење за нештото врз основа на сопственото искуство. Вторава парола/збор има повеќе врска со емпириските науки.

Намерата ми беше да покажам со едноставен пример дека во општата/општествена свест голема доверба уживаат и оние знаења што се плод на непосредното (искуственото) сознание и оние знаења што се плод на посредното (преку сведочењето на некој друг, на пример) сознание. Намерата ми беше да потсетам дека корпусот на знаења/сознанија воопшто е толку голем и опширен, што најголем дел од нив не може ни да се замисли да бидат плод на непосредното искуствено сознание. А животот, во кој се одвива приказната со знаењата/сознанијата, е уште и неспоредливо побогат и бедно е да се редуцира само на знаење/сознание.

Сознанијата до кои е дојдено преку искуствената (емпириска) наука и рационалните систематизации со право уживаат голем углед, особено поради нивната примена во секојдневниот практичен живот на луѓето и на техничкиот и технолошки развој. Но, рациото има и една голема мана - клони кон тоталитаризам. Клони кон тоа се' да опфати, се' да објасни, се' да систематизира, а тоа што не му е податно да го опфати, тоа што му го нарушува системот, клони да го по(у)ништи или, во најдобар случај, да го маргинализира. А само по себе е јасно дека разумот/рациото е многу, многу ограничен. Во современата свест на македонското општество манијата по разумот (имено, не толку користењето на разумот) има голема улога. Но особено голема улога има и онаа карактеристична маана. Македонецот во голема мерка ја има потиснато свеста за улогата на верата и верувањето во неговиот секојдневен живот. Заборавил често дека, на пример, не може да изгради никаков подлабок личен однос со некого без довербата, пропушта да забележи дека секој економски однос фактички се базира на доверба или дека, на пример, изразот „верен на оригиналот“, или „веродостоен“, чести во практицирањето на правото, во својот корен ја имаат верата.

Можеби, како интелектуалец, би ми било интересно да отворам расправа (всушност, одамна веќе отворена) околу местото на верата во образованието, односот вера - наука, итн. Но, како пастир, расправите околу тоа многу не ме интересираат. Тоа што би сакал, како пастир, да го предизвика ова кратко размислување би било - луѓето да препознаат одново дека една од основните способности на човекот е способноста да верува, и преку верата да осознава. Да ја вклучат верата и довербата особено во меѓусебните односи, каде што сега предоминантни се сомнежот и неверувањето - сомнежот во искрените намери на секого, неверувањето во доброто во луѓето, атеизмот во однос на способноста за добро мислење и постапување од страна на човечката природа воопшто.Светиот апостол Павле во првиот век по Христа пишуваше дека преку верата познаваме. По неколку векови истово го преформулира блажениот Августин Хипонски како верувај за да разбереш - и оваа негова парола изврши огромно влијание во развојот на западните општества. Таа толку имаше фатено корен во западната христијанска култура, што просветителството и рационализмот, како спротивни тенденции, сметаа дека мора да одговорат на неа со сомневај се за да разбереш. Да, и сомнежот има свое место во разбирањето. Но, како и рациото, е податен на маната, поточно - соблазната на тоталитаризмот и глупавата гордост на разумот дека е сеопфатен и омнипотентен (семоќен, седржителен). А што тој знае за раѓањето, родителството, љубовта, смртта, а камоли за можноста на вечното живеење, единството, оптимизмот итн.? Верата, пак, меѓу другото, е и увереност во она што не е видено, односно сознание дека не само рациото, туку и целокупниот човек е, сам по себе, ограничен (па дури и во социјална просторна смисла, како човештво, како и во социјална временска смисла, како човечки род од настанокот до крајот), но истовремено е способен за односи што го надминуваат, зашто верата е - однос кон некого или нешто, којшто или коешто го надминува човекот по опфатност и потентност, но и може и сака да му се открива и предава на човекот.Не е истражување само патувањето на Северниот Пол и пробивањето низ џунглите на Амазонија, туку и авантурата на верата и верувањето кои водат до оние нешта, кои уво не ги чу, и око не ги виде, и на ум на човекот не му дошле. А сите тие чуда на реалниот живот се применливи и ги збогатуваат секојдневните меѓусебни односи.


Презвитер  Игор Калпаковски (Авторот е свештеник и уредник а издавачката дејност на Скопската епархија)

 Извор:Дневник



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Духовност

Октомври 20, 2024
TviTER281

Монашки и свештенички семинар во митрополијата на Киншаса (06.09.2024 21:29)

Со Божја благодат и благослов на Неговата Светост Папата и Патријарх Александриски и на цела Африка г. Теодор II, во Митрополијата на Киншаса, во Конго, се одржаа семинари за монасите и свештениците.
Јуни 30, 2024
Avraamovo.GOSTOLJUBIE

Света Троица во Стариот Завет

„Секоја енергија која од Бога се простира на творевината и се именува со многу имиња, од Отецот излегува, низ Синот се протега, а во Духот Свет се совршува“ (Свети Григориј Ниски, „За тоа дека не смее да се говори за три Бога“). Вистината за постоењето на…

За нафората

HRISTOS.nafora
Нафората е осветен леб,кој бил принесен на жртвеникот и чија средина е извадена и…

Проскомидија

TVIT602
·Што е Проскомидија? Еретиците немаат Проскомидија. Проскомидијата е уводниот дел на…

Јован Дебарски Архиепископ Охридски (30 август/12 септември)

Сеп 13, 2021 Житија 3141
Овој свет и богоносен отец наш Јован Дебранин, Архиепископ Охридски и прв ктитор на…

Свети свештеномаченик Харалампиј

Фев 23, 2020 Житија 7621
ih3387
Секој човек со своето раѓање добива лично име по кое го препознаваат во текот на целиот…

Беседи

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Како што постојат места на земјата на кои успева само еден вид растение и нема такви други места на кои истото растение би растело, така и во Црквата Христова постои...

 Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Незамисливо е да се биде христијанин без подвиг и крст. Оној што води лесен живот не може да се нарече христијанин. Некои луѓе отсекогаш верувале дека христијанин е оној кој...

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Тоа бил празникот на христијанското царство, кое се родило под закрилата на Крстот, во денот кога царот Константин го видел Крстот над кој пишувало:: „Со ова ќе победиш…” Тоа е...

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Во Ветената земја - Палестина, дадена на израилскиот народ од Бога, во планините на Галилеја се наоѓа градот Назарет. Во тоа време тој бил толку непознат и малку важен, што...

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Самиот тој, со својот начин на живот, е олицетворение на покајанието. И нормално, не би ни можел да биде повикан од Бог да проповеда покајание ако целата негова сила не...

БОГОРОДИЦА

БОГОРОДИЦА

„Испитувајќи што му е најпотребно на молитвеникот за да беседи со Бог, по кој пат доаѓа молитвата, Богородица го пронаоѓа свештеното тихување..., оддалеченост од светот, заборав на сè земно и...

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

И колку славно било Нејзиното успение! Со каква светлина сјаело Нејзиното пречисто лице. Колку прекрасно, неописливо, неспоресливо благоухание извирало од нејзиното пречисто, приснодевствено тело, како што пишува св. Дионисиј Ареопагит,...

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Многу е важно правилно да разбереме и да ги запомниме зборовите на тропарот на великиот празник на Успението на Пресвета Богородица: „... По Успението не си го оставила светот, Богородице...’’.Нејзината...

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

А и зошто Господ, пред почетокот на Преображението ги избира најглавните од апостолскиот лик и ги возведува со Себе на гората? Секако, за да им покаже нешто големо и таинствено....

« »

Најново од духовност

Православен календар

 

24/11/2024 - недела

Св. великомаченик Мина; Св. маченик Стефан Дечански, крал српски; Св. маченици Виктор и Стефанида; Св. маченик Викентиј ѓакон; Преп. Теодор Студит;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на светите Кварт, Родион, Сосипатар и Терциј 10 ноември / 23 ноември 2024

Тропар на светите Кварт, Родион, Сосипатар и Терциј 10 ноември / 23 ноември 2024

О, свети апостоли Христос Спасителотво вас се зацари, душата во убавина се облече и венци за вас Животот исплете.За Олимпа...

Тропар на  свети Нектариј Егински 9 ноември / 22 ноември 2024

Тропар на свети Нектариј Егински 9 ноември / 22 ноември 2024

Изданок од Визант и Егина,заштитниче кој си јавен во последните времиња,миленик на вистинската врлина.Нектарие, те почитуваме,ние верните како богоугоден исцелител...

Тропар на соборот на светиот Архангел Михаил 8 ноември / 21 ноември 2024

Тропар на соборот на светиот Архангел Михаил 8 ноември / 21 ноември 2024

Архистратизи на небесните воинства,ние недостојните постојано ве молиме:со вашите молитви заштитете нѐ,под покровот на крилјата на вашата славаневешествена, пазејќи нѐ...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная