8 декември 2010 год.

На свеченоста по повод чествувањето на државниот празник - св. Климент Охридски, Архиепископот Охридски и Македонски г. г. Стефан се обрати во Домот на АРМ со пригодно слово кое интегрално го пренесуваме.
 

Архиепископ охридски и македонски

С Т Е Ф А Н

НАЈСВЕТЛИОТ ДАР ОД НЕБОТО

Возљубени празникољупци,

Пред 11 столетија, по нашава земја чекорел исклучителен човек – просветител, учител и архиереј, човек светител – личност која засветила со таква светлина во животот, дејноста и подвигот, личност каква ни пред тоа ни потоа не сме имале во родот наш. Токму затоа, секогаш кога треба да говорам за него, ме обзема мислата што да издвојам од неговиот живот и дело, за да го кажам и најважното за него и најзначајното за нас!?

Кога станува збор за светител, каков што е нашиов славеник, навистина е тешко да се направи и редослед и избор од она што тој го направил и оставил за нас, но и за други народи и Цркви; живот исполнет со богопросветни дела и подвизи, што насочуваат кон патот на спасението, односно живот и дело положени длабоко во темелите на нашата Света Црква, на нашата култура и просвета.

Затоа, во меморијата на нашиот народ, свети Климент бил и останува личност која вистински го продолжила спасоносното дело на св. ап. Павле, дејноста на Јустинијана Прима и, секако, на светите Солунски браќа и на сите кои фалејќи Го Бога, постанаа омилени кај нашиот народ (Дела 2, 47). Свети Климент е меѓу повиканите од нашиот род, од оние кои ги познал Господ (сп. II Тим. 2, 19), од оние што живеејќи според евангелските добродетели, се стекнале со заслужена небоземна почит. Подражавајќи Го Господа Христа, преку сите страданија и неизвесности, и чувствувајќи се апостолски призван, го утврдил во добриот подвиг на верата (сп. I Тим. 6, 12), и го извел и својот род од ропството на темнината и незнаењето. Свети Климент ја потчинил својата волја на волјата Божја, посветувајќи се целосно во служба Нему и на својот народ. Секој народ има духовно призвание, кое се остварува преку дејноста на духовните гении, преку светителите, кои во своите активности секогаш поаѓале и биле во служба на потребите на Светата Црква. Само народ, поучуван од духовно просветените, можел да ја остварува евангелската порака – да живее согласно со законите и заповедите Божји, исполнувајќи ја и пораката за еднаквост меѓу народите и рамноправност меѓу јазиците, односно секое колено и секој јазик да Го исповеда Бога (сп. Рим 14, 11, види I Кор 14, 19), како што порачува св. ап. Павле.

Во тропарот на светителот, во кој, меѓу другото, се вели дека свети Климент со зборови упатувал кон верата Божја, со дела се издигнал и со чудеса ги просветил оние кои со вера му пристапувале, накратко се објаснува начинот и средствата со кои тој успеал да го исполни просветителското и спасоносно дело.

Возљубени, кај мисионерите и просветителите сè е важно и потребно. Но словото, разбирливиот збор – е пред сè! Зборот, тој словесен дар, што единствено човекот го поседува, бил волшебниот клуч во големата историска мисија, раководена од Светите браќа од Солун, во втората половина на IX век, во Средна Европа, мисија во која учествувал и, секако, свое место и улога имал и нашиот славеник.

Зборот бил најсилното оружје со кое била совладана спротивставената заблуда на тријазичниците и токму благодарение нему, на зборот, како преносител на словото Божјо, со чест биле дочекани, и во Рим влегле и од Рим излегле, испратени со достојна почит и признание, како и потоа во Константинопол на царскиот двор. Зборот бил и продолжува да биде најцврстиот бедем во одбраната на големото дело и по упокојувањето на великите учители. И потоа, со зборот и околу зборот, се собирало духовното стадо и се обучувало богољубивото духовенство, се отворило училиште, се создавала книжнина пак со силата на тој разбирлив збор. И сето тоа под будното око на својот молитвеник, духовен пастир и архиереј – рамноапостолот свети Климент, и под закрилата на својата Црква – Охридската Архиепископија.

Благодарение на зборот се создало највредното, најтрајното и најспасоносното, и во Охрид и по сета наша земја. Со зборот се посеало најплодоносното семе и преку зборот ни се открило најнеисцрпното духовно богатство, кое просветителот го положил во душата на нашиот народ: и за тогаш и за потоа, и за до ден денешен и за до навек! И токму преку зборот, благословен и осветен преку личноста и делото на свети Климент, го имаме историскиот континуитет. Тој е живата алка и духовна снага за нашиот народ и Црква и затоа во него можеме да најдеме одговор и за сите наши современи предизвици. Затоа, имајќи го како жива и света закрила, како морална и духовна величина, свети Климент и денес би можел да ни биде од полза во барањето излез од тешкотиите и да ни биде незаменлива поткрепа во сегашниве и идни искушенија.

Светителите се вистинските просветители! Вистинска просвета е само онаа која човечката душа ја просветува со вечната Вистина. Затоа, никогаш не е доволно да се прославува оној кој нè прославил пред Бога и никогаш не е доволно да се пофалува оној кој нè извлекол од духовното мртвило. И со што друго можеме да се пофалиме како со свети Климента? – Тој е нашиот најголем дар за небото и најсветол дар за нас од небото!

Возљубени чеда на свети Климента,

Светлина на светот (сп. Мат 5, 14) се сите оние што го примиле просвештението од Божјото откровение, и продолжиле да го предаваат на други. Оттаму и ние, како рожби на свети Климент, должни сме да Му благодариме на Бога Отецот, Кој нè направи способни да учествуваме во наследството на светиите во светлината (Колос 1, 12). Тој дар, виден во неговата личност, како богосоздаден орган на Духот и неизмерно море на сила и чудеса свети и просветува и ден денес. Преку тоа богодадено незаодно светило и ние постанавме сожители на светиите и свои на Бога (Ефес 2, 19) и сме повикани кон свето звање (II Тим 1, 9). Кон таа светост, којашто е полнота на животот во Бога, повикани сме сите; затоа да го подражаваме тој наш богоугодник и да ја прославуваме светлината којашто, благодарение на него, ја примивме и, еве, ја чуваме како најскапоцен дар од небото.

Годинава одбележуваме 1100 години од блаженото упокојување на свети Наум, охридскиот чудотворец, братот и сотрудникот на свети Климент - годишнина која нè потсетува на духовните височини кон кои треба да се стремиме. Тоа нè потсетува и при оваа прилика да ги повикаме сите кои не сакаат да разберат дека не сме од вчера, туку сме народ со вековна Црква, народ со историско име, со јазик благословен и осветен, народ со своја култура и книжнина, со свој идентитет и посебност. Впрочем, личноста и делото на свети Климент биле и остануваат постојано отворена книга, училница за сите и збор – аманет кон сите македонски генерации: чувајте ја Црквата и Татковината, зборот – јазикот и името свое, за да се зачувате себеси и пред Бога и пред народите! Амин!

Извор: Скопска епархија