Скопје, 16 ноември (МИА) -  Триесетина експерти од Македонија и од повеќе европски земји учествуваат на дводневната научна конференција „Меморија и интерпретација“, која ја организира  Македонската академија на науките и уметностите со финансиска поддршка на УНЕСКО.

- Во склад со вредносните и програмските начела на УНЕСКО, како нејзин покровител, целта на конференцијата е да ги афирмира принципите на разбирањето, а за  тоа ја нуди поткрепата на научните сознанија. Таа, верувам, ќе покаже дека е доблест да се хармонизира научната мисла со културната мисија, истакна на отворањето академик Ката Ќулавкова, член на Организацискиот одбор на конференцијата. Таа додаде дека културната меморија е пресек на колективниот и индивидуалниот дух кој го поттикнува процесот на универзализација, како услов без кој не може да се формира вкупната слика на светот на човештвото.

Претседателот на МАНУ, академик Цветан Грозданов во својот поздравен говор рече дека задоволство му е што научниот собир се одржува во годината кога МАНУ одбележува 40 години постоење и подвлече дека трудовите на еминентните учесници на конференцијата се гаранција за нејзината успешност. Во врска со темата на конференцијата, Грозданов, кој е историчар на уметност и византолог со полувековна практика, рече дека секогаш имал дилема дали старите зографи во својата дејност имале визуелизирани потсетници или се потпирале на меморијата и, ако е така, како успевале да ја транспонираат сликата.

Научниот собир беше поздравен и од ректорот на Скопскиот универзитет Ѓорѓи Мартиновски кој посочи дека меморијата и интерпретацијата е мошне актуелна тема и податлива за поширока научна елаборација. - Меморијата како способност на човечкиот род му овозможува со повторување на зборови и реченици, со репродукција на слики и идеи да ги зачува од заборав настаните низ историјата. Интерпретацијата, односно толкувањето, објаснувањето на литературното дело и воопшто на делата на човечкиот дух, го облагородува и го доближува до крајниот корисник, рече Мартиновски.

Конференцијата со телеграма ја поздрави и Мари-Пол Родил, раководител на Одделот за култура во Канцеларијата на УНЕСКО во Венеција - BRESCE, која беше најавена, но не пристигна на собирот.  Поттеми на конференцијата се „Поетика на меморијата“, „Уметност на меморијата - Меморија на уметноста“, „Меморија, историја и традиција“, „Меморија и литература“ и „Меморијата и балканскиот роман“.

Сфатен како комплекс на културни стратегии и практики на помнење, на сеќавање и на заборав, поимот меморија евоцира херменевтичка парадигма која го одбележува толкувањето на книжевноста и на уметноста во втората половина на 20 век. Таа парадигма е многу развиена и би можело да се идентификува како специфичен мнемолошки интерпретативен метод и да се зборува за мнемологија како посебна научна дисциплина.

Комплексноста на темата учесниците ќе ја разгледуваат од перспектива на хуманистичките и културолошките науки и ќе ја толкуваат низ призма на јазикот, митот и митските слики, фолклорот, усната традиција, книжевноста, театарот, филмот, ликовните уметности и медиумите. Нивните излагања ќе бидат публикувани во зборник на англиски и, веројатно, на француски јазик.  хс/паг/11:40

                                       НАУЧНА КОНФЕРЕНЦИЈА „МЕМОРИЈА И ИНТЕРПРЕТАЦИЈА“ ВО МАНУ
Има живи култури дури има живи мемории
Потребата да се толкува меморијата е потреба да се прочита секоја одделна култура, што ги ослободува народите од клаустрофобија и значи почеток на разбирањето, рече академик Катица Ќулавкова, во чија организација се одржува меѓународниот научен собир „Меморија и интерпретација“ во МАНУ. Важноста на оваа тема, како што рече Ќулавкова, е особено истакната во ова време на глобализација, кога нејзините најекстремни влијанија дејствуваат погубно на малите земји и народи. - Има живи култури, додека има живи мемории - истакна Ќулавкова, зборувајќи меѓу другото и за значењето на уметноста како инструмент на меморијата. Секој уметник, рече таа, создавајќи не се сеќава само лично туку преку него се сеќава и целиот колектив. - Заборавот, пак, може да биде стихиен и патолошки, но и смислен проект. Македонскиот народ има заборавено многу настани од историјата, што во крајна линија претставува и своевидно губење на идентитетот. Самосвесните држави, преку своите институции, не го дозволуваат тоа - рече Ќулавкова. Академикот Зденко Лешиќ од Сараево зборуваше и за заборавноста како друга страна на меморијата. - За еден човек можеме да судиме не само по тоа што тој го помни, туку исто така и по тоа што го заборава. За историите и за нивните креативни интерпретации во уметноста судиме по тоа што го евоцираат, но и по тоа што не го изнесуваат - вели Лешиќ. Точката во која се вкрстуваат човечката меморија (или човечката историја) и нејзината интерпретација е толкувањето, рече ак. Георги Старделов. - Ако книжевното дело претставува сублимирана меморија, интерпретацијата треба секогаш да поаѓа од него. Тогаш кога интерпретацијата ќе ги надмине артистичките вредности и ќе ги достигне метафизичките квалитети на делото, добива објективност зашто таа како интерпретација на делото е, истовремено, и интерпретација на светот во смисла на стихот на Рилке „Пеењето е човековиот опстанок“ - вели Старделов. Целта на собирот, кој под покровителството на УНЕСКО продолжува и утре, е во согласност со вредностите на оваа организација да се придонесе во разбирањето и хармонизирањето на научната мисла и секојдневниот живот.

Ј. Ф.Време