• Страдањето на невините луѓе претставува тежок сноп од обвиненија пред кои молчењето Божјо и отсуството на Неговото мешање се воздигнува како доказ на поразот. Сартровиот јунак Гец извикува: „Ме слушаш ли, о глув Боже“. Ако Бог молчи, како човекот ќе го слуша. Не е ли молчењето на Бога во историјата знак за Неговата отсутност, па дури и Негово непостоење? Сите „неисполнети ветувања“ сведочат за егзистенцијалната неспособност на религијата. Во зрелото дома, критичкиот дух размислува за човечката судбина и во неговите религиозни тежнеења наоѓа алиби за сопствената слабост. Притиснат со својата осаменост и нерешливи проблеми, човекот се зафатил да преде басни, да Го „измислува“ Бога, покривајќи ги со Него сите свои незнаења и како стрела ја фрла хипотезата за конечно објаснување на сè во оној свет. Фрлен во еден непријателски и привидно апсурден свет, човекот крева раце и бара начин да побегне на мирно пристаниште. Чувствителните фантазирања и стравот пред стварноста доведува до бегство, за кое говори Фројд, бегство во мајчинските прегратки, во архаичното и прелогичното: „Јас сум како дете во мајчината утроба, и не сакам да се родам. Чувствувам дека тука ми е доволно топло“, признава рускиот писател Розанов.

Бог се појавува во вид на слика на некој „благороден Татко“, кој го штити човекот од ризици, од судрување со реалноста и од храбри одлуки. Тоа е „полезен“ Бог, излез од ситуациите на крајност и осигурување на вечноста во смисла на паскаловата опклада[1]. Ставањето паралелно на овој и оној свет ја намалува енергијата која е потребна за градење на Човековиот град. Не е Христијанството, според Ничевиот ироничен израз „платонизам за народот“, оној прочуен опиум кој ги теши и успива точно одредените одговорности за овоземскиот живот?

• Мора да се признае силниот продор на атеизмот ширум светот. Тоа е појава која дава нов печат на нашево време, проникнувајќи ги сите области на јавниот живот. Настроеноста на умот и чувствителноста на нашата ера е изразито атеистичка. Веднаш по завршувањето на војната, во Женева, Сартр изјавува: „Господа, Бог умре“. Според тоа, „атеизмот е хуманизам“.

Зошто ни е тогаш Бог? „Бог умре, значи се роди човекот“, вели Мадро. Моралната свест умира во допир со апсолутниот, додава Мерло-Понти. Вистинското човечко достоинство нè обврзува сите нас да „слеземе од небото на идеите на земјата на луѓето“.

 Повеќе