„Речиси во сите манастири во Македонија обновени последните децении со монашки живот, вели проучувачот на руското монаштво Архимандрит Никола (Трајковски)

На Саемот на книгата во Москва одржан минатата година меѓу монографската, научна и историографска литература беше презентирана и книгата „Руските монаси од Македонија“ на архимандрит Никола (Трајковски), која на руски јазик ја објави „Македонска реч“. Станува збор за руско издание на едно поглавје од неговата книга „Света Русија - записи од Македонија“, која во земјава на македонски јазик беше издадена во 2011 година. Самиот наслов „Руските монаси од Македонија“ посочува на едно не многу познато поле од нашата црковна и културна историја, кое беше и повод за разговорот со архимандритот, кој од 2008 година живее и работи во манастирот „Свети Никола“ во Мариово

Колкав и каков пат моравте да минете за да ги добиете сознанијата што им ги понудивте на читателите во Русија?

Интересот за духовната култура на руската емиграција е присутен повеќе децении, но во делот на црковното творештво кулминира последните неколку години, по враќањето на Руската задгранична црква во јурисдикцијата на Московската патријаршија. Насекаде по земјите на Балканот, Русите биле прифатени уште со првиот бран на прогонствата по Револуцијата и поради тоа и најинтересно за оние што ја следат таа историја на рускиот егзил е да се запознаат со нејзините најрани фази, односно да го проучат дејствувањето на првите емигрантски центри. Оттука, својот научен и богословски пат го започнале најзначајните претставници на современото православно богословие, меѓу кои и протоереј Георгиј Флоровски, архимандрит Кипријан Керн, архиепископ Јоан Шаховској, отец Николај Афанасјец и други.

Неслучајно кај нас желбата да се проучи и да се презентира пред јавноста оваа тема се роди во црковните кругови, а како главни извори за овој труд беа токму црковните и манастирските библиотеки и архиви, усните сведоштва, итн.

Уште кога се објави трудот на македонски јазик, постојано се појавуваше желба и кај руските истражувачи да се запознаат со дотогаш необјавуваните сознанија. Нивното внимание најмногу го привлекува фактот дека руските духовници беа носители на идејата народот во егзил да остане доследен на христијанските традиции од татковината, на монархистичката идеологија и на желбата токму тие да ги преродат овие вредности по враќањето дома. Нашето внимание, пак, го привлекува нивниот несомнено огромен придонес во обновувањето на црковниот живот во Македонија во 20 век, а со тоа и суштинското учество на руските духовници во обновувањето на самостојноста на Црквата во Македонија, под чија јурисдикција и понатаму продолжиле да живеат и творат.

Какви се првичните одгласи, има ли интерес за книгата?

Во одредени кругови на Руската православна црква веќе беше познато дека темата за руската емиграција во Македонија е обработена, а и првото издание на книгата беше промовирано од рускиот митрополит Кирил на Меѓународната конференција во Охрид во 2009 година. Во 2011 година владата на Руската Федерација, во еден процес на прогласување споменици на руската култура од исклучително значење надвор од татковината, го прогласи гробот на игуменија Ирина во манастирот Зрзе за споменик на културата. На Меѓународниот саем на издаваштво во септември 2011 година во Москва, кога е објавено изданието на руски јазик, исто така, беше пројавено огромно љубопитство за содржините на книгата. Историчарите и центрите што се занимаваат со оваа проблематика веќе ги цитираат содржините на објавениот превод, што исто така е еден своевиден показател за приемот.

Кога прв пат доаѓаат руските монаси и монахињи во Македонија и што го карактеризира нивното дејствување на овој простор?

Повеќе