„ПОМНЕТЕ ГИ ОКОВИТЕ МОИ!“*
Затворот во Филипи
Павле и Сила биле затворени во Филипи, град во тогашна источна Македонија, основан од Филип II Македонски. Кралот го основал градот во 356 година п.н.е., во истата година кога се родил и неговиот син и наследник на престолот, Александар III Македонски. Целта на подигнувањето на градот била да се преземе контролата врз соседните рудници со злато и да се постави гарнизон на тоа стратешко место.
Апостол Павле престојувал во тој затвор во текот на неговото второ апостолско патување. Во Троада имал видение на еден човек од Македонија, кој барал помош . Тој, Сила и останатите веднаш отпловиле за Неапол. Од Неапол отпатувале во Филипи.
Додека бил во градот, Павле сретнал една слугинка. Гледајќи дека е демоноопседната, тој го истерал злиот дух од жената. Господарите на слугинката се налутиле кога сфатиле дека исплатливите „пророчки“ дарови ги нема повеќе кај нивната слугинка, и започнале да го наговараат народот да се бунтува против Павле и неговата придружба. Така, тие биле затворени, тепани и фрлени во затворот во Филипи. Но, исто така, на чудесен начин биле и ослободени заедно со другите затвореници. Се случил земјотрес, кој предизвикал вратата на затворот да се отвори, а оковите на затворениците да се скршат.
Темничарот се разбудил од земјотресот, ја видел затворската врата отворена и мислел дека затворениците побегнале. Потоа го дофатил мечот за да се убие. Зошто? Спиењето на стража се сметало за злосторство во римската војска, а казната за таквото однесување била смрт. Затоа и тој се обидел да си го одзеде животот, знаејќи дека му следува таква казна. Но, светиот апостол Павле го спречил и тогаш се случило второто чудо, поголемо од првото.
Павле викна со силен глас и рече: „Не прави на себеси никакво зло, бидејќи сме овде!” А тој побара светило, истрча и растреперен падна пред Павле и Сила; па, откако ги изведе надвор, рече: „Господари, што треба да направам, па да се спасам?“ А тие му одговорија: „Поверувај во Господ Исус Христос, и ќе се спасиш ти и целиот твој дом!“ И му го проповедаа словото Господово нему и на сите што беа со него во куќата негова. Па, како ги прибра ноќта во тоа време, им ги изми раните и веднаш се покрсти тој сам и сите негови домашни; и, штом ги воведе во својата куќа, постави трпеза и се зарадува со целиот свој дом, оти поверува во Бог (Дела 16, 28–34).
Еве што вели свети Јован Златоуст за оковите на светиот апостол Павле:
„Јас, затвореник во Господ“ (Ефес. 4, 1). Колку велико и крепко достоинство! Поголемо дури и од она на цар или конзул, или од какво било друго. Оттука и чинот што апостол Павле го употребува во Посланието до Филимон: „Каков што сум, старецот Павле, а сега и затвореник Исус Христов“ (Фил. 1, 9). Оти, ништо не е пославно од оковите заради Христос, како што се оковите што биле ставени околу тие свети раце; пославно е да се биде затвореник заради Христос отколку да се биде апостол, учител, отколку да се биде евангелист. Ако има некој што Го возљубил Христос, тогаш ќе разбере што зборувам...
Ако некој би ми понудил избор помеѓу сиот рај и тие окови, јас би ги избрал тие окови. Кога некој би ме прашал дали да ме постави на небесата со ангелите или со Павле во неговите окови, јас би го избрал затворот. Кога некој би сакал да ме промени во една од небесните сили, што стојат околу престолот, или во таков затвореник, јас би избрал да бидам затвореник.
Ништо не е поблагословено од тие окови. Кога само би можел во овој миг да бидам на самото тоа место (зашто велат дека оковите сè уште постојат) , да ги видам и да им се восхитувам на тие луѓе заради нивната љубов кон Христос. Кога само би можел да ги видам тие окови, пред кои се плашат и треперат демоните, а ангелите се поклонуваат. Ништо не е повозвишено од тоа да се страда заради Христос. Павле го сметам за благословен не толку поради тоа што бил „грабнат во рајот“, колку поради тоа што бил фрлен во зандана; го сметам за благословен не толку поради тоа што слушнал „неизречиви зборови“, колку поради тоа што ги издржал тие окови. Го сметам за благословен не толку поради тоа што бил „грабнат на третото небо“, колку поради тие окови.
Оти, за тоа колку овие окови се поголеми од другите, слушнете како и самиот тој го знаел тоа, зашто тој не вели: „Јас, кој слушнав неизречиви зборови, ве молам“, туку: „Јас, затвореник во Господ, ве молам...“ Не треба ниту да се чудиме, иако тој не го пишува тоа во сите негови Посланија, бидејќи не секогаш бил во затвор, туку само одредено време...
О, тие благословени окови! О, тие благословени раце украсени со тие окови! Рацете на Павле не биле толку вредни кога го подигнале и исправиле хромиот во Листра , колку кога биле оковани со тие окови. Да живеев во тие времиња, колку ревносно ќе ги прегрнев и ќе ги ставев до самата зеница на моите очи. Никогаш немаше да престанам да ги целивам тие раце, кои биле достојни за да бидат оковани заради мојот Господ. Се восхитувате ли како змијата се впила во Павловата рака и не го повредила? Не восхитувајте се. Таа се поклонила на неговите окови. Да, и целото море му се поклонило, зашто тој и тогаш бил окован, кога бил спасен од бродолом.
Кога некој во овој миг би ми дарил сила да воскреснувам мртви, јас не би ја одбрал таа сила, туку тие окови. Кога не би имал грижи за Црквата, кога телото би ми било силно и полно со елан, не би се мислел дали да преземам такво долго патување, само за да ги видам тие окови, да го видам затворот во кој тој бил окован. Навистина, трагите од неговите чуда се бројни во сите делови на светот, но тие не се толку мили како трагите од неговите лузни. Ниту во Светото Писмо тој не ме воодушевува толку со своите чуда како кога страда од некое зло, бивајќи колнат и влечен наоколу, до тој степен што од неговото тело биле натопувани шамивчиња или крпи. Чудесни, навистина чудесни се тие нешта, но сепак, не толку чудесни како овие: „И, откако ги испоранија многу, ги фрлија в затвор“ (Дела 16, 23). И повторно, во окови „Го славеа Бог“ (Дела 16, 25). И повторно: „Го каменуваа Павле и го извлекоа надвор од градот, мислејќи дека е мртов“ (Дела 14, 19).
Дали би знаеле колку силно нешто е еден железен синџир заради Христос, окован околу телото на еден Негов слуга? Слушнете што вели лично Христос: „Блажени сте вие“ (Матеј 5, 11). Зошто? Кога ќе воскреснувате мртви? Не. Но, зошто? Кога ќе ги исцелувате слепите? Не, воопшто не. Но, тогаш зошто? „Кога ќе ве срамат и прогонат, и кога ќе говорат против вас секакви лоши зборови лажно – заради Мене!“ (Матеј 5, 11). Сега, ако треба да се зборува за зло кое ги прави луѓето така благословени, што може да се постигне со тоа да се биде измачуван? Слушнете го овој благословен избраник, кој на друго место вели: „Понатаму ме очекува венецот на правдата“ (2 Тим. 4, 8), а сепак, пославен од овој венец се оковите, и поради тоа, вели тој, Господ ќе го смета за достоен, но тој нема да ги испитува тие нешта. За него доволна награда е тоа да страда заради Христос. Само Он да го удостои да рече: „Го пополнувам недостигот од Христовите маки“ (Кол. 1, 24), и не бара ништо повеќе...
Во што се состои неговата слава? Во оковите, во страдањата, во оковите, во лузните: „Јас ги носам на своето тело – вели тој – раните на Господ Исус“ (Гал. 6, 17), како тие да се некој голем плен. И, повторно: „Зашто, заради надежта на Израилот – вели тој – сум окован во овие вериги“ (Дела 28, 20). И, повторно: „Поради кое сум пратеник во окови“ (Ефес. 6, 20). Што е тоа? Нели се срамиш, нели се плашиш да одиш по светот како затвореник? Нели се плашиш некој случајно да не Го обвини твојот Бог за некаква слабост? Некој да не се соблазни, да не ти се приближи и да не ѝ се придружи на паствата? Не, вели тој, моите окови не се такви. Тие можат да светат сјајно дури и во царски палати. „Така што моите окови во Христос – вели тој – станаа познати на целата преторија и на сите други; и повеќето од браќата на Господ, поттикнати од моите окови, почнаа посмело, без страв, да го проповедаат словото Божјо“ (Филип. 1, 13–14).
***
Оковите на Павле се покажаа како долг и нѐ врза долгорочно. Да, тие се навистина долги и поубави од секоја златна верига. Овој синџир, кој оние кои се оковани во него ги издигнува до рајот како некое невидливо орудие, како продолжена златна верига ги возвишува на Небесата над небесата. А, прекрасно е тоа што тој оков ги влече своите заточеници угоре, и навистина, тоа не е природата на самите нешта. Но, таму каде што Бог промислува и дејствува, не барајте ја ниту природата на нештата, ниту природниот тек, туку барајте ги нештата кои се над природата и над природниот тек.
Извор:
ПРЕМИН бр. 131/132
подготви: Крум Велков
20ти декември 2018 лето Господово
Друго:
Св. първовърховен апостол Павел
