логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

Дневен весник (Ед. бр. 23798)
Колумни

04.07.2016 12:00

Венко Андоновски

Оваа е-адреса е заштитена од спамботови. Треба да ви е овозможено JavaScript за да ја видите.

Повеќе од овој автор

Следам: се отворил нов државен универзитет. Зошто? Зошто ни е уште една фабрика за производство на незнаење? Па незнаењето од поодамна владее со знаењето. Имаме доволно неписмени
со магистратури и со докторати. Или можеби вистинското знаење уште не е победено, па треба
завршен удар?

„Речник на човековата  душа“e заеднички наслов на новиот серијал колумни  на Венко Андоновски, што премиерно ги објавува „Нова Македонија“. Во нив Андоновски пишува за загубените вредности во лавиринтот  на современото живеењеСо загриженост следам што се случува со студентите. Следам колку што можам, зашто подолго време не сум во Македонија. Со години изборот за лидер на студентите внесува зла политичка крв меѓу нив. Дојде до тоа да не може да се направат студентски избори без полиција?! Полиција во автономен академски кампус?! Готово е со академската чест - згазено е она зрно што Блаже Конески, Харалампие Поленаковиќ, Михаил Д. Петрушевски, Ѓорѓи Шоптрајанов, Љубен Лапе и другите преттечи го посеале во далечната 1946 година, како почеток на Универзитетот (оформен 1949 г.), со првите предавања на тогашниот Филозофски факултет. А денес ревносно, систематски се уништува.

Студентите се политички закрвени, зашто не создадовме општествен амбиент да се чувствуваат како суперсила, натпартија. Да сфатат дека од нив и од ЗНАЕЊЕТО зависат и партиите и државата, а не тие од партиите и од државата. Се тепаат затоа што гледаат дека знаењето (и покрај паролите) не е тоа што дава леб, туку политиката. Не им отворивме надеж во иднината. Верба дека секој добива според заслугите, а заслугите се стекнуваат со знаење.

Следам: се отворил нов државен универзитет. Зошто? Зошто ни е уште една фабрика за производство на незнаење? Па незнаењето од поодамна владее со знаењето. Имаме доволно неписмени со магистратури и со докторати. Или можеби вистинското знаење уште не е победено, па треба завршен удар?

Минатиот пат пишував за табеларната интелигенција и за професорите претворени во бирократи. Наместо да предаваат, истражуваат и пишуваат, постојано пополнуваат некои табели, за фиктивни бирократски инстанци, кои најпрвин им ги составуваат таквите табели на професорите, а потем, откако овие ќе ги пополнат, им ги проверуваат и или им ги враќаат на „корекции“, или им ги усвојуваат и акредитираат. Така, највисокото достигнување во животот на еден професор денес е коректно пополнување формулар. Таквото потценување на интелигенцијата, која личи на шимпанзо што се движи горе-долу и лево-десно пополнувајќи графи и колони, опасно продолжува. Еве што примив пред некој ден: „сугестија“ за пополнување на веќе спомнатите табели.

Имено, однекаде (бирократијата е анонимна власт посилна и од судската и од извршната), „по вертикала“, некои мои колеги добија сугестија од која зависи опстанокот на вселената: при пополнувањето на графата „Цели и компетенции“ (на наставната програма), поради УНИФИЦИРАЊЕ на таквите табели, да се користат униформни јазични формулации, за да „не отскокнува“ еден формулар од друг. Така, излегува дека сите предмети имаат исти цели, што е пример за неосталинизам од западен тип (сите образовни реформи денес доаѓаат од запад, како што свилата порано доаѓала од исток). Еве само два примера за готова формулација, кога говориме со кои компетенции ќе се стекне студентот откако ќе го ислуша и положи нашиот предмет (цитирам): „Презема одговорност за сопствените резултати и поделена одговорност за колективните резултати“; „Донесува соодветна процена земајќи ги предвид личните, општествените, научните и етичките аспекти“.

Не, не е преземено од некој учебник по марксизам, иако она со колективната одговорност многу потсетува на социјалистичкото криење зад колективот - „колективната одговорност“. Претпоставувам дека некој анонимен бирократ, без и да знае дека рециклира комунистички мисли, ги истргнал и превел овие неколку реченици од некој западен „Водич низ целите и компетенциите на Болоњската декларација“ или некоја слична образовна „револуција“, за да се „огребе“ кај шефот за подобро место и плата. Да видиме што ни советува демократско-униформна, образовна Европа: значи, моите студенти, и кога слушаат „теорија на прозата“ и кога слушаат „хрватска книжевност“, ги слушаат овие предмети за да научат „да преземат одговорност за сопствените резултати и поделена одговорност за колективните резултати.“ А дали знаат кои се Ролан Барт или Иван Мажураниќ, тоа не е важно. Оваа препорака симулира дека е знаење, затоа што она што го кажува се подразбира, како што се подразбира дека кога ќе побарате вода, нема да ви донесат само вода, туку и чаша, односно вода во чаша. Кој има потреба да ги подучи професорите да го имаат тоа предвид? И какво ли мислење има тогаш, за нив?

Втората „генијалност“ нè учи како се донесува стручна процена. Кај филолозите тоа е, да речеме, литературната критика - суд за едно дело, да речеме поетско. Според препораката, не е важно само што мислиш ти за песните и метафорите во делото, туку што мисли и општеството, науката (другите научници) и се разбира - етиката. Генијално! Си знаеш ти што е добра метафора, ама за секој случај, прашај го и општеството. Одиш од партија до партија и прашуваш што е добра метафора. Е дури потоа, доаѓа на ред науката. Дури по општеството, консултираш книги од Аристотел, Умберто Еко или Пол Рикер, па гледаш што мислат тие за метафората. И на крајот - се прашуваш - дали метафорите во делото (на Шекспир, на пример) се етични или не - да не се можеби „пребоцкави“, да не се алузија на нешто... Ако така донесуваш ПРОЦЕНА, односно искажуваш СВОЈ СУД, тешко нам!
Штета што пред повеќе од десет години, кога со Сашо Миленковски го поставувавме „Кандид во земјата на чудата“ немавме вакви драгоцени „читенија“. Моравме да измислуваме бесмислици од типот „Јавен пат е секој оној пат што според Законот за јавни патишта е прогласен за јавен пат“. Тогаш ни забележуваа дека драмата има слаба врска со реалноста. А сега?
Прашање: кој пишува вакви бесмислици? Одговор: некој што дошол незаслужено на тоа место. А зошто се однесува така? - Затоа што оној што нема интелектуално покритие за местото на кое незаслужено дошол, по дефиниција кон претпоставените ќе се однесува како слуга, а кон подредените како тиранин (така тврдат одамна духовните мислители). Ова е тиранија врз интелигенцијата и професорите од страна на нивните бивши студенти, на кои незаслужено, формално, ТАБЕЛАРНО им пишале преодни оцени. И кај нас, и во светот.

Барем едно научивме од таа западна чума на овој век - површното, формално, табеларно (не)знаење: дека полошо од едноумието е БЕДНОУМИЕТО. Всушност, едноумието се одржува создавајќи бедноумие. Поради тоа бедноумие се заканува и пролевање студентска крв во кампусите на универзитетите. Сите гревови доаѓаат од незнаење. Не од она простосрдечно „блажено е незнаењето“, туку од она незнаење што мисли дека знае, закитено со титули и дипломи, а раководи со сè, па и со образованието. Еден писател вели: „Само незнаењето се гордее со себе“. Бедноумието, де, по нашки кажано!

Извор: Нова Македонија



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Духовност

Јуни 13, 2025
SV.JOVAN.Kronshtatski

Акатист кон Светиот и праведен отец Св.Јован Кронштадски Чудотворец

Љубављу својом озари нас, грешне и немоћне, удостој нас да принесемо плодове покајања, и да се неосуђено причешћујемо Светим тајнама Христовим. Силом својом веру у нама оснажи, у молитви нас подржи, немоћи и болести исцели, од искушења и непријатеља видљивих…
Октомври 20, 2024
TviTER281

Монашки и свештенички семинар во митрополијата на Киншаса (06.09.2024 21:29)

Со Божја благодат и благослов на Неговата Светост Папата и Патријарх Александриски и на цела Африка г. Теодор II, во Митрополијата на Киншаса, во Конго, се одржаа семинари за монасите и свештениците.

Света Троица во Стариот Завет

Јун 30, 2024 Полезно и Потребно 1572
Avraamovo.GOSTOLJUBIE
„Секоја енергија која од Бога се простира на творевината и се именува со многу имиња, од…

За нафората

Јун 25, 2024 Полезно и Потребно 1819
HRISTOS.nafora
Нафората е осветен леб,кој бил принесен на жртвеникот и чија средина е извадена и…

Проскомидија

TVIT602
·Што е Проскомидија? Еретиците немаат Проскомидија. Проскомидијата е уводниот дел на…

Јован Дебарски Архиепископ Охридски (30 август/12 септември)

Сеп 13, 2021 Житија 3995
Овој свет и богоносен отец наш Јован Дебранин, Архиепископ Охридски и прв ктитор на…

Беседи

Митрополит Струмички Наум: Кажи само збор (17.07.2021)

Митрополит Струмички Наум: Кажи само збор (17.07.2021)

Божји збор, Литургиски збор, збор во сила, соодветно, има веќе и оној што го просветлува својот ум преку дарот на умно-срдечната молитва; оној чиј ум невидливо богослужи пред олтарот на...

Архиепископ Антинојски Пантелејмон: За љубовта

Архиепископ Антинојски Пантелејмон: За љубовта

 Ако на пример, ние не ги надминеме границите на секојдневнието, ако не ги надминеме своите слабости, тогаш на кој начин нашата христијанска љубов се разликува од другите? Ако ги љубиме...

Старец Георгиј Капсанис - ЗНАЧЕЊЕТО НА БОЛКАТА ВО НАШИОТ ЖИВОТ

Старец Георгиј Капсанис - ЗНАЧЕЊЕТО НА БОЛКАТА ВО НАШИОТ ЖИВОТ

Во оваа нова состојба се чини дека смртта и болката имаат позитивно значење, како другата кожна облека со која Бог ги облекол Адам и Ева кога го напуштиле рајот за...

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

  Луѓето тежнеат кон правење идоли. Идол е сѐ она што човекот го става на прво место во своето срце, наместо Бог и наместо духовното растење во Бог. Луѓето сакаат...

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Поради тоа, браќа, бидејќи нè очекува бесконечна мака, да се потрудиме преку подвиг да ја избегнеме, со милостина да го пречекаме бедниот и да го угостиме, примајќи го туѓинецот, гладниот...

 Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Се случија две средби помеѓу слепородениот и Христос: првата додека уште беше слеп; и втората, откако прогледа и откако Го оправда Христос пред фарисеите. И фарисеите двапати се сретнаа со...

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

       Така, како што веќе напишав: ниту почетокот, ниту крајот на начинот на служењето на Светата Литургија се и ќе бидат исти со денешниот – ниту некој Собор ја прогласил за...

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Тогаш сфатил дека не треба да се врзува за ништо световно, и дека треба да живее единствено за Царството Небесно, односно за Бога. И навистина се оддал на богоугоден живот,...

« »

Најново од духовност

Православен календар

 

15/07/2025 - вторник

Полагањето на ризата на Пресвета Богородица во Влахернската црква во Цариград; Св. Јувеналиј, патријарх Цариградски; ;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар за чесната риза на Пресвета Богородица во Влахерна 15 јули/2 јули  2025

Тропар за чесната риза на Пресвета Богородица во Влахерна 15 јули/2 јули 2025

Богородице Приснодево, заштито на луѓето,ризата и појасот на Твоето пречисто телоси го дарила на твојот град како моќна ограда,останувајќи нетлена...

Тропар на св. Христови бессребреници Козма и Дамјан 14 јули / јули 2025

Тропар на св. Христови бессребреници Козма и Дамјан 14 јули / јули 2025

Христос нашиот Бог и Господ,повика срце да принесеме,о свети бессребреници Козмо и Дамјане,за да Спасителот него го очисти од страстите.Наука...

Тропар на Собор на светите дванаесет апостоли - Павловден 13 јули/30 јуни 2025

Тропар на Собор на светите дванаесет апостоли - Павловден 13 јули/30 јуни 2025

Апостоли свети,молете го Милостивиот Бог,да ни подари прошкана гревовите на нашите души. Иако секој од Светите големи апостоли има свој...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная