логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка


Свети Григориј Палама запишал:„Го прашале некој пустиник зошто се двоиш од луѓето? Затоа што не можам, одговорил тој, да бидам со Бог кога сум со луѓето.“
       Денес во современото општество  на пост-индустријализмот, кадешто рационалното поимање на нештата ја замрачува таинственоста на божествениот мрак, соочени сме со несвесното легитимирање на Варлаамската теорија. Ова учење е навраќање  во античките спорови помеѓу Аристотеловите и Платонистичките видувања и испреплетување со  философијата на хеленизмот со кое се тврди дека знаењето за Бога потекнува од сетилните перцепции  како и втората, онаа рационална крајност  дека Бог е надвор од доменот на човековото сознание и затоа е тотално неспознатлив.
      Имено, векот на модерните теории и развиените сфаќања за суштинското постоење на Бога, се обидува Создателот целосно да го смести во границите на достапното мисловно опкружување на созданието. Слично размислување  со тогашните  идеи  има  монахот од Калабрија -Варлаам. Сепак ете, Создателот е надвор од природните законитости на кои е потчинето Неговото создание т.е. човекот.
      На прашањето: „Дали Бог би бил само трансцедентен и далеку од човекот, гледано во состојба како „пасивен“ Создател, во ликот на осамена Моната, кој е таму некаде многу далеку од човекот и воедно недостапен за него, или сепак постои начин Бог и созданието - човекот да се во заедница?“ свети Григориј Палама опитен во духовната борба помеѓу доброто и злото на Света Гора - Атонска дава низа свои видувања за тоа колку е Бог недостапен од една страна, а од друга пак толку е и достапен во човековиот егзистенцијализам.  Затоа во ликот на Спасителот Христос ја дава можноста Бог да биде видлив и достапен директно до еклисиолошката соборност на ортодоксните христијани.
      Свети Григориј Палама, големиот интелектуалец и монах на Византискиот период, акцентирајќи ги сплотените богооткриени вистини во светото Евангелие  алудира на сугубата теологија, притоа повлекувајќи јасна граница помеѓу енергијта и суштината, како на секое битие, така и на Бога.Тријада II, 1 par.25, стр. 220
Ние сите го познавме Синот преку гласот на Отецот Кој нè поучува од висините.  И самиот Дух Свети, и Тој ни покажа неискажлива светлина посведочена од Отецот и кога се вознесе на небото ни вети дека ќе ни го испрати Светиот Дух да живее со нас засекогаш. А самиот Свет Дух откако слезе кај нас и заживеа во нас, ни ја објави и нè поучи на секоја вистина.3


      И како Вистина над вистината, светиот тајнописец Јован Богослов ја потврдил  во своето Евангелие со зборовите:
„Бога кој никој никогаш не го видел; Единородниот Син, Кој е во пазувите на Отецот-Тој Го објави.“
      Во V век Прокопиј од Газа  зборува за сугубиот (двојниот) карактер на теологијата, а подоцна свети Григориј Палама истото го доусовршил и дообјаснил.5
      Бог  разговарал со Мојсеј лице в лице (ενόπηος ενοπίω), но Мојсеј нема да ја види суштината.  Тоа значи дека видението на Бога и не е толку трансцендентно, толку далечно за човекот. Бог облечен во хитон исткаен од надсветлосна светлина, во пределите на божествениот примрак е  иманентен , и апсолутно трансцедентен . Божествената суштина е прекриена со скутина исткаена од божествените енергии, и заклучуваме дека Бог од една страна ни е познат со истекувањето на несоздадените енергии, а од друга страна она што е зад скутината е отаде човековиот ум и е целосно трансцендентно.  Човекот онтолошки така е изграден што нема сетило кое би  ја спознало суштината на Бога, туку само неговите нетварни енергии. Вистинско сведоштво за ова е Новозаветниот настан -  Преображението на Господ Исус Христос, кадешто Спасителот во буквална смисла аутира дека и понатаму до крајот на вековите ќе биде спознатлив по неговите истекувања (иманации) - божествените енергии кои во евангелското четиво, особено кај Светиот апостол и евангелист Матеј ни се претставени како „божествената светлина од која сјаеле лицата на апостолите“.

Мт. 3, 16-17.
  Јов. 14, 16.
  Јов. 1, 18.
  Имено, св. Григориј Палама ќе мора да го брани светоотечкото предание, бидејќи во тоа време ќе се јави движење кое ќе тврди дека дотогаш молитвеното тихование е нелегитимно и е невозможно да се гледа нетварната светлина кој Бог ја допушта на монасите-исихасти кои ја достигнуваат преку практикување на умносрдечната молитва.
  2 Мојс. 3, 3-6.
  Познатлив, сопричастен.
  Непознатлив.
  Подетално погледни/спореди „Незавршено битие“, проф. д-р Стефан Санџакоски.

 


       Токму и  свети Григориј Палама „адвокатот“ на монаштвото од Света Гора - Атонска некаде во 14 - от век пишувал дека Бог и човекот можат да бидат во заедница на мистичен начин. Човекот одвојувајќи се од овој свет и од метежот што го нуди општествениот либерализам и конформизам, затворајќи го својот ум во молитвата и сместувајќи го Бога во своете срце, претходно очистено од страстите, облагодатено со добродетелите, преку молчание успева самиот Бог да зборува преку него. И како дар во согласност со духовниот раст Бог му се доближува на созданието преку гледањето на нетварните таворски енергии, доведувајќи го во состојба преродена од огревовеноста, доближувајќи го до состојба за која човекот првобитно и е создаден, а тоа е човековата душа и тело да бидат во хармонија и усогласеност, зошто кога човековата душа  е слеана  со  телото во нераскинлива врска тогаш тој ќе биде  во постојана заедница со Бога.


      И пак за крај ќе речам, човекот да би ја достигнал полнотата на своето постоење, да би ја разбрал смислата на животот сфатена во есхатолошко-литургиски правец, неопходно е својата природа, преку молитвата и тихованието да ја доближи до Бога, за да го достигне она ниво за кое всушност е создаден, да се обожи и да стане Бог по благодат, односно да се прероди, а притоа умирајќи за гревот и оживувајќи за живот вечен во Невечериот ден осми, во небесниот град Ерусалим.

[1] Евангелие според Матеј 17 глава.

 

 

Автор: Стефан Бранковски, студен на ПБФ ,,Св. Климент Охридски" Скопје

17-ти март 2017 год.

 

 

 

 



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Духовност

Јуни 13, 2025
SV.JOVAN.Kronshtatski

Акатист кон Светиот и праведен отец Св.Јован Кронштадски Чудотворец

Љубављу својом озари нас, грешне и немоћне, удостој нас да принесемо плодове покајања, и да се неосуђено причешћујемо Светим тајнама Христовим. Силом својом веру у нама оснажи, у молитви нас подржи, немоћи и болести исцели, од искушења и непријатеља видљивих…
Октомври 20, 2024
TviTER281

Монашки и свештенички семинар во митрополијата на Киншаса (06.09.2024 21:29)

Со Божја благодат и благослов на Неговата Светост Папата и Патријарх Александриски и на цела Африка г. Теодор II, во Митрополијата на Киншаса, во Конго, се одржаа семинари за монасите и свештениците.

Света Троица во Стариот Завет

Јун 30, 2024 Полезно и Потребно 1572
Avraamovo.GOSTOLJUBIE
„Секоја енергија која од Бога се простира на творевината и се именува со многу имиња, од…

За нафората

Јун 25, 2024 Полезно и Потребно 1819
HRISTOS.nafora
Нафората е осветен леб,кој бил принесен на жртвеникот и чија средина е извадена и…

Проскомидија

TVIT602
·Што е Проскомидија? Еретиците немаат Проскомидија. Проскомидијата е уводниот дел на…

Јован Дебарски Архиепископ Охридски (30 август/12 септември)

Сеп 13, 2021 Житија 3995
Овој свет и богоносен отец наш Јован Дебранин, Архиепископ Охридски и прв ктитор на…

Беседи

Митрополит Струмички Наум: Кажи само збор (17.07.2021)

Митрополит Струмички Наум: Кажи само збор (17.07.2021)

Божји збор, Литургиски збор, збор во сила, соодветно, има веќе и оној што го просветлува својот ум преку дарот на умно-срдечната молитва; оној чиј ум невидливо богослужи пред олтарот на...

Архиепископ Антинојски Пантелејмон: За љубовта

Архиепископ Антинојски Пантелејмон: За љубовта

 Ако на пример, ние не ги надминеме границите на секојдневнието, ако не ги надминеме своите слабости, тогаш на кој начин нашата христијанска љубов се разликува од другите? Ако ги љубиме...

Старец Георгиј Капсанис - ЗНАЧЕЊЕТО НА БОЛКАТА ВО НАШИОТ ЖИВОТ

Старец Георгиј Капсанис - ЗНАЧЕЊЕТО НА БОЛКАТА ВО НАШИОТ ЖИВОТ

Во оваа нова состојба се чини дека смртта и болката имаат позитивно значење, како другата кожна облека со која Бог ги облекол Адам и Ева кога го напуштиле рајот за...

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

  Луѓето тежнеат кон правење идоли. Идол е сѐ она што човекот го става на прво место во своето срце, наместо Бог и наместо духовното растење во Бог. Луѓето сакаат...

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Поради тоа, браќа, бидејќи нè очекува бесконечна мака, да се потрудиме преку подвиг да ја избегнеме, со милостина да го пречекаме бедниот и да го угостиме, примајќи го туѓинецот, гладниот...

 Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Се случија две средби помеѓу слепородениот и Христос: првата додека уште беше слеп; и втората, откако прогледа и откако Го оправда Христос пред фарисеите. И фарисеите двапати се сретнаа со...

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

       Така, како што веќе напишав: ниту почетокот, ниту крајот на начинот на служењето на Светата Литургија се и ќе бидат исти со денешниот – ниту некој Собор ја прогласил за...

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Тогаш сфатил дека не треба да се врзува за ништо световно, и дека треба да живее единствено за Царството Небесно, односно за Бога. И навистина се оддал на богоугоден живот,...

« »

Најново од духовност

Православен календар

 

15/07/2025 - вторник

Полагањето на ризата на Пресвета Богородица во Влахернската црква во Цариград; Св. Јувеналиј, патријарх Цариградски; ;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар за чесната риза на Пресвета Богородица во Влахерна 15 јули/2 јули  2025

Тропар за чесната риза на Пресвета Богородица во Влахерна 15 јули/2 јули 2025

Богородице Приснодево, заштито на луѓето,ризата и појасот на Твоето пречисто телоси го дарила на твојот град како моќна ограда,останувајќи нетлена...

Тропар на св. Христови бессребреници Козма и Дамјан 14 јули / јули 2025

Тропар на св. Христови бессребреници Козма и Дамјан 14 јули / јули 2025

Христос нашиот Бог и Господ,повика срце да принесеме,о свети бессребреници Козмо и Дамјане,за да Спасителот него го очисти од страстите.Наука...

Тропар на Собор на светите дванаесет апостоли - Павловден 13 јули/30 јуни 2025

Тропар на Собор на светите дванаесет апостоли - Павловден 13 јули/30 јуни 2025

Апостоли свети,молете го Милостивиот Бог,да ни подари прошкана гревовите на нашите души. Иако секој од Светите големи апостоли има свој...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная