Ликовната уметница Симонида Филипова Китановска ќе биде единствениот претставник на Македонија на Симпозиумот за акварел, што ќе се одржи во Санта Круз, Португалија, од 19 до 30 јули оваа година. Темата акварел како мотив за разговор има и своја подлабока основа.

Позната со својот експресивен гестуален ликовен јазик на многубројните масла на платно, Симонида Филипова Китановска маестрално се претстави и со техниката акварел. Нејзината самостојна изложба со наслов „Птичја градина“ до неодамна беше поставена во објектот Мала станица при Националната галерија на Македонија.

„Уметноста на Симонида Филипова Китановска е уметност на бојата и на движењето. Тоновите се врели, но и меки за да се зачува таа сензибилност и спонтана искреност со кои се одликува. Да се движите низ акварелите на Симонида е како по малку да талкате низ отворените полиња на животот“, забележа Татјана Бундалевска во својот текст по повод изложбата.

Патот на Симонида Филипова Китановска до сопственото совршенство е исполнет со многу работа, сензибилност и страст во собирањето ликовно искуство. Дипломирала на Факултетот за ликовни уметности во Скопје во 1988 година во класата на професорите Димитар Кондовски и Родољуб Анастасов. Член е на ДЛУМ од 1988 година. Во периодот 1991-1997 живее и работи во Бостон, САД. Добитник е на повеќе меѓународни и домашни ликовни награди. Покрај самостојните претставувања, учествуваше и во неколку ликовни перформанси, а нејзините дела се претставени во Франција, САД, Германија, Австралија, Ерменија, Грција, Хрватска, Србија, Бугарија, Романија, и секако, Македонија.

На изложбата „Птичја градина“ беа поставени осумдесет акварели изработени од септември минатата до мај оваа година, но имаше неколку слики што беа изработени комбинирано со индиан-инк и акварел.

Зошто за изложбата во Мала станица се одлучивте за техниката акварел? Што акварелот нуди во изразот на уметникот?

Акварелот е специфична и многу тешка техника за работа, бидејќи бара брзо сликање и нема поправање на насликаното. Мене тоа ми одговара и многу ми се допаѓа затоа што овозможува директна експресивност на цртежот и на бојата. Како сликарка го сакам експресионистичкиот израз и не сакам многу да ги менувам и да ги дотерувам моите дела. Со акварелот се постигнува токму тоа, го правиш потезот и тој останува на хартијата, не може дополнително да се корегира. Притоа, свое влијание во цртежот имаат квалитетот на хартијата, четките и боите, и сето тоа треба однапред да знаете како ќе реагира за да направите успешна акварелна слика.

Ако погледнеме и од другата страна на уметничкиот чин, колку начинот на сликање е рефлексија на карактерот на сликарот?

Има поврзаност, но како карактер сметам дека секогаш ми е потребен нов предизвик, нешто што ме повикува да го разоткријам. Во мојата работа, а особено во случајот со сликање со акварел, треба и многу трпение. При сликањето на делото има повеќе слоеви и кај акварелот треба да се почека вистинскиот момент. Сликарот треба да знае кога точно да го стави следниот потез, а притоа да почека доволно време за претходниот да се исуши. Мојот стил на работа е прво целата хартија ја потопувам во вода, а потоа треба многу да се внимава како се нанесуваат потезите за сликата да излезе како што треба, односно како што сум ја замислила сликата.

Таквиот стил на работа повеќе е поврзан со техниката на изработка на делата, но што ве предизвикува во тематска смисла?

Насловот на изложбата беше „Птичја градина“. Во директна смисла, тоа е мојот двор во куќата во која што пораснав и сѐ уште живеам во неа. Градината е полна со најразлични цвеќиња, грмушки, дрвја. Секојдневно се будам со песната на птиците, а има и верверички и ежиња. Иако живеам во град, опкружена сум со шумска средина, бидејќи мојата куќа се наоѓа на работ од градот. Тоа е мојата оаза која најмногу ме инспирира во творештвото. Секој акварел што сум го нацртала е некакво посебно доживување, независно дали тоа е едно цвеќенце или е звукот на песните на птиците. Најчесто работам надвор, во дворот, дури и во есенскиот и зимскиот период, и инспирацијата постојано е пред моите очи. Некои од птиците што се насликани на акварелите буквално ми дојдоа на дофатот на раката. Ми требаа неколку мигови да го доживеам моментот, а потоа многу брзо ги изработував и сликите.

Во каква релација ги поставувате делата и нивните наслови? Ако делото е резултат на надворешен импулс, колку насловот на истото го открива вашиот внатрешен свет?

Ако сликите се некакво некакво доживување, насловите се поврзани со приказна. Притоа намерата е да се долови длабочината на чувството што сум го доживеала. На тој начин и на гледачот му го доближувам моето внатрешно чувство.

Во поширока смисла, дали се раководите според некои принципи на размислување и работа?

Сето тоа зависи од дадените ситуации. Некогаш почнувам со приказна, другпат имам замисла уште пред да го почнам делото, некогаш ме повлекува колоритот, другпат откако ќе го завршам делото откривам нешто за што не сум размислувала. Секоја ситуација е посебна самата за себе.

Кога ќе го свртите погледот наназад кон вашето творештво, што досега сте успеале да направите, а што би сакале да направите?

Не би можела да знам што би правела во иднина, но секогаш наоѓам импулс што ме повлекува да направам одредена слика. Колку повеќе работиш, толку повеќе идеи се појавуваат самите од себе. Во таквите моменти најсилно се изразува мојата експресивност. Некогаш посакувам да работам од лакт, а не од зглоб. Широките потези во сликите се појавуваат самите од себе. Сум пробала да работам во различни техники, но во последниов период акварелите ми беа најголемиот предизвик. Никогаш не ме интересирало што е во тренд да се работи, туку секогаш сум ги следела сопствените чувства.

Дали со изложбата „Птичја градина“, што беше поставена во објектот Мала станица при НГМ, го затворивте циклусот со акварели, или, можеби тоа е приказна што ќе продолжи и понатаму?

Приказната сѐ уште трае, бидејќи се подготвувам да заминам на Симпозиум за акварел, односно, на ликовната колонија што ќе се одржи од 19 до 30 јули во Санта Круз, во Португалија. Тоа ќе биде можност дополнително да се нурнам во длабочината на акварелната техника.

Тони Димков

Фотографии: Роберт Атанасовски

01.07.2014 gгод.

Извор:

 http://www.mkd.mk/kultura/likovna-umetnost/simonida-filipova-kitanovska-inspiracijata-postojano-e-pred-moite-ochi