ДЕЛ ЧЕТВРТИ
(Продолжение)
2. НЕГОВИТЕ ГРИЖИ ЗА РЕДОВНИ БОГОСЛУЖБИ. - Со доаѓањето во Париз, Архиепископ Јован ги заварил емигрантите - Руси без свој храм во градот. Богослужбите за нив се извршувале во простории, приспособени за таа намена.
Прва негова задача била (што самиот си ја поставил!), да се реши проблемот со храмот. За оваа цел била формирана група од доброволци, кои ќе се погрижат да се најде поширок простор за храм. Забележливо било дека од празник до празник бројот на учесниците на заедничките молитви станувал се поголем и поголем.
Намерата им била добра и неодложна, ама можностите - сосем мали. Сепак, надеж постоела и кај Владиката и кај верниците. Верно, средствата, со кои во моментот располагала Заедницата, биле скромни, но упорноста не ги напуштала.
Животот ја потврдува вистината дека секој добронамерен потфат не останува нерешен, ако тој се решава со вера и надеж во Бога! Еве и во овие и вакви прилики, по молитвите на Архиепископ Јован - од една страна и сесрдното залагање на групата -доброволци - од друга, за релативно кратко време биле пронајдени две празни гаражи, изградени едно-додруго. Со заеднички напори, гаражите биле споени и реновирани, па по тој начин бил добиен поширок простор за одржување Свети Богослужби.
Отпосле, според изјавите на повеќе верници, овој нивни храм бил „скромен и сиромашен", но тие го засакале, зашто во него провејувал „вистински молитвен дух". На ова, една верничка ќе додаде: „Со нашиот драг Владика лесно е да се молиш!"
Црковниот ред строго се почитувал и неизоо тавно секој ден се богослужело. Голем недостаток имале, што тешко се наоѓале редовни црковни певци. Во првото време, на певница помагал само еден певец, но тоа било недоволно и заморно.
Во врска со ова, за одбележување е еден характеристичен настан: на Страсната седмица (непосредно пред Велигден!) - богослужбите долги, па во еден момент читајќи, певецот умислено изоставил еден дел да прочита, надевајќи се дека тоа нема да се забележи. Владиката ова го забележал и го запрел (певецот), па самиот го изговорил пропуштеното, без да има книга пред себе.
Во поглед на редот во храмот, тој бил строг и барал точност и внимателност. Неодговорното однесување било туѓо за него. Она што е свето, велел, не смее да се оскверни со ништо, а најмалку - од невни¬мание. Овој свој став Владиката го потврдувал со личен пример, така што и оние, кои дотогаш биле свикнати на друг ред, гледајќи го него, почнале сознателно да се коригираат. На пример, тој заварил една не ретка појава некои свештеници да разговараат во Олтарот, но отпосле оваа грешка била сосем изоставена; особено никој не ја повторувал во негово присуство. Па и оние што помагале во храмот, во многу нешто го измениле своето однесување. Исклучоци имало, но тие биле ретки.
Архиепископ Јован барал и од верниците да се почитува наследената црковна практика. Имено, пристојно да се стои и да не се разговара во храмот; нафора да примаат само оние, кои пред Светата служба ништо не вкусиле; а на жени со нацрвени усни не дозволувал да целиваат крст и икони и т.н.
Покрај сите настојувања, сепак се поткраднувале помали или поголеми грешки било кај свештенослужителите било кај верниците. Во тој случај, Архиепископ Јован на лице место укажувал на грешките, но без и најмала доза на злоба. Неговите добри познавачи тврдат дека него никој никогаш не го видел гневен. Благата негова насмевка била потврда дека и кога ги правел забелешките, намерата му била да поправи, а не да навреди. Таа негова блага насмевка повеќе делувала, отколку зборовите, па затоа успевал во своите добри намери.
Како Архијереј, иако имал власт, тој никогаш не се поставувал во улога на судија спрема било кого. Држејќи се строго до евангелската порака, не судел и не осудувал никого, а најмалку во отсуство на оние, кои погрешиле во нешто. Во оваа смисла, Е. Черткова приведува поучен пример. Имено, Владиката Јован бил отсутен, а постојан свештеник немале во храмот, па поканиле друг да служи бдение. Од непознати причини за верниците, свештеникот служел, но многу скратил од службата. Отпосле, група верници, револтирани од случајот, решиле и отишле да се жалат кај Архиепископот. Откако ги ислушал, се насмевнал и им рекол: „Ну, вам никако да ви се угоди! Јас служам премногу долго, а овој - премногу кратко!" (Навистина, имало приговор од некои верници за долгите Владикови богослужби, па и тој бил принуден да биде пократок). Тужителите, меѓу кои била и Е. Черткова, се засрамиле од смелоста да осудуваат свештено лице, па на крајот самата изведува заклучок, велејќи: „О, колку е страшно осудувањето воопшто, а посебно - духовни лица! Владиката, пак, така мило и смирено (кротко) ни ја предаде оваа лекција!"
(Продолжува)
Подготви: Стојанка Тежак
Борис Кр. Бошковски
СВЕТИ ЈОВАН ШАНГАЈСКИ
(1896. - 1966.)
Животот, дејноста и чудесата на Свети Јован (Максимович), Скопје 2001
Со благослов на Неговото Блаженство Архиепископ Охридски и Македонски г. г. Стефан
Издава
Свети Архиерејски Синод на Македонската Православна Црква